Ładowanie..

YouTube Youtube
793 797 767 Telephone

MycoTech BIO i TrichoTech BIO: Fundament zdrowej gleby i silnych roślin – Twoja droga do obfitych plonów i dotacji!

Współczesne rolnictwo stawia przed producentami warzyw, takich jak kapusta, pomidor czy ogórek, coraz większe wyzwania. Zmiany klimatyczne, presja chorób odglebowych i konieczność optymalizacji nawożenia sprawiają, że szukamy rozwiązań, które nie tylko zwiększą plony, ale także poprawią zdrowotność gleby i roślin. Odpowiedzią na te potrzeby są innowacyjne biopreparaty mikrobiologiczne: MycoTech BIO i TrichoTech BIO. W Bioagris wiemy, że zdrowe rośliny zaczynają się od zdrowej gleby. 

MycoTech BIO: Odbudowa życia mikrobiologicznego gleby – Podstawa każdego sukcesu!

Gleba to żywy organizm, a jej mikrobiologia ma kluczowe znaczenie dla zdrowia roślin. Intensywna uprawa, a czasem konieczne odkażanie, mogą zaburzyć tę delikatną równowagę. Tutaj z pomocą przychodzi MycoTech BIO.

Czym jest MycoTech BIO? MycoTech BIO to innowacyjny biopreparat, który wprowadza do gleby starannie wyselekcjonowane, pożyteczne mikroorganizmy, w tym grzyby mikoryzowe (Glomus spp.) i bakterie ryzosferowe.

Dlaczego warto stosować MycoTech BIO?

  1. Zwiększenie efektywności pobierania składników pokarmowych: Grzyby mikoryzowe działają jak przedłużenie systemu korzeniowego rośliny, znacząco zwiększając jej powierzchnię chłonną. Przekłada się to na lepsze pobieranie wody i trudno dostępnych składników, zwłaszcza fosforu, kluczowego dla rozwoju korzeni, kwitnienia i plonowania. Bakterie ryzosferowe dodatkowo uwalniają uwstecznione formy składników, czyniąc je dostępnymi dla roślin.
  2. Wzmocnienie systemu korzeniowego: Pożyteczne mikroorganizmy stymulują silny i rozbudowany system korzeniowy, co zapewnia roślinie lepsze zakotwiczenie i większą tolerancję na stresy abiotyczne (np. susza, wahania temperatur).

Poprawa struktury i żyzności gleby: MycoTech BIO przyczynia się do odbudowy naturalnej równowagi mikrobiologicznej gleby, poprawiając jej strukturę i żyzność. Zdrowsza gleba to zdrowsze i bardziej produktywne rośliny.

TrichoTech BIO: Naturalna tarcza ochronna przeciwko chorobom odglebowym

Choroby odglebowe stanowią jedno z największych zagrożeń w intensywnej uprawie warzyw. Fuzarioza, werticilioza, zgorzele siewek czy fytoftoroza mogą prowadzić do ogromnych strat. TrichoTech BIO to biologiczne rozwiązanie, które wspiera rośliny w obronie się przed tymi patogenami.

Czym jest TrichoTech BIO? TrichoTech BIO to zaawansowany biopreparat, zawierający synergiczne połączenie 5 gatunków bakterii z rodzaju Bacillus oraz grzyba Trichoderma harzianum.

Dlaczego warto stosować TrichoTech BIO?

  1. Ograniczenie szkodliwości chorób odglebowych: Bacillus spp. i Trichoderma harzianum działają na kilku płaszczyznach: aktywnie konkurują z patogenami o przestrzeń i zasoby w glebie, produkują substancje antybiotyczne i stymulują naturalne mechanizmy obronne rośliny (indukcja odporności). Trichoderma harzianummoże również bezpośrednio atakować patogeny.
  2. Wzmocnienie i szybka regeneracja systemu korzeniowego: Pożyteczne mikroorganizmy wspierają zdrowy rozwój korzeni i ich szybką regenerację po ewentualnych uszkodzeniach (np. podczas przesadzania). Silne korzenie to podstawa stabilnego wzrostu i plonowania.

Poprawa wykorzystania wody i składników pokarmowych: Zdrowy system korzeniowy, chroniony przez TrichoTech BIO, efektywniej pobiera wodę i składniki pokarmowe z gleby, co przekłada się na lepsze odżywienie i wzrost roślin.

Inwestuj w MycoTech BIO i TrichoTech BIO – zyskaj także dopłaty!

Dobra wiadomość dla każdego rolnika! Stosowanie nawozowych produktów mikrobiologicznych, takich jak MycoTech BIO i TrichoTech BIO, kwalifikuje się do wsparcia finansowego w ramach ekoschematów z Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej (PS WPR 2023-2027).

Jakie wsparcie możesz otrzymać?

  • Za stosowanie nawozowych produktów mikrobiologicznych (Wariant 2) szacunkowa płatność wynosi 22,47 EUR/ha.
  • Dodatkowo, jeżeli stosujesz mikrobiologiczne środki ochrony roślin, takie jak Polyversum, również możesz liczyć na dopłatę w ramach ekoschematów (Wariant 1). Kwota dopłaty dla tego wariantu jest również dostępna w oficjalnych informacjach ARiMR.

Jakie są warunki uzyskania dopłaty? Płatności są przyznawane dla gruntów ornych, upraw trwałych lub gruntów zalesionych. Aby uzyskać dopłatę, musisz:

  1. Przeprowadzić zabiegi produktami mikrobiologicznymi zgodnie z instrukcją użycia.
  2. Prowadzić dokładną ewidencję zabiegów agrotechnicznych.
  3. Posiadać dokumenty potwierdzające zakup produktów mikrobiologicznych (data zakupu nie może być wcześniejsza niż 15 lipca roku poprzedzającego złożenie wniosku).

Złożyć wymagane dokumenty (ewidencja zabiegów, dowody zakupu) do ARiMR do 15 września (wniosek do 16 czerwca).

Podsumowanie: Twoja uprawa, Twój zysk, Twoja przyszłość!

Stosowanie MycoTech BIO i TrichoTech BIO to nie tylko krok w stronę bardziej zrównoważonego i efektywnego rolnictwa. To konkretna inwestycja, która przynosi wymierne korzyści: zdrowsze rośliny, większe i lepszej jakości plony, a także możliwość uzyskania znaczących dopłat. W połączeniu ze stosowaniem mikrobiologicznych środków ochrony roślin, jak Polyversum, budujesz kompleksowy system wsparcia dla swojej produkcji.

Zacznij budować potencjał swoich upraw od korzeni! Wybierz MycoTech BIO i TrichoTech BIO – siłę natury w służbie Twojego gospodarstwa.

TrichoTech BIO – zdrowe i aktywne korzenie

Z prawdziwą radością przekazujemy na ręce naszych Klientów kolejne już w naszej palecie rozwiązanie mikrobiologiczne – mikrobiologiczny produkt nawozowy TrichoTech BIO. Preparat został w lutym umieszczony na liście mikrobiologicznych produktów nawozowych prowadzonej przez IUNG, a to sprzedaży trafi pod koniec marca.

TrichoTech BIO to innowacyjne i unikalne połączenie bakterii z rodzaju Bacillus i Trichoderma harzianum. W składzie produktu umieściliśmy 5 gatunków bakterii z rodzaju Bacillus i jeden szczep Trichoderma harzianum.

MikroorganizmyZawartość mikroorganizmów
Bacillus amyloliquefaciens
Bacillus licheniformis
Bacillus pumilus
Bacillus simplex Bacillus subtilis
6 000 000 000 jtk/g

6,0x109 jtk/g
Trichoderma harzianum    24 000 000 jtk/g

2,4×107 jtk/g

Dlaczego postawiliśmy na aż 5 gatunków bakterii z rodzaju Bacillus. Otóż, bakterie z rodzaju Bacillus powszechnie występują w glebie i prowadzą w niej wiele ważnych procesów, łatwo wchodzą w interakcje z roślinami wspierając ich wzrost i rozwój. 5 gatunków to potencjalnie ogromna różnorodność możliwości oddziaływania poszczególnych z nich na to, co dzieje się w glebie i w roślinach. Każdy z tych gatunków ma swoistą skłonność do generowania szczepów o zróżnicowanych funkcjonalnościach, każdy z tych gatunków ma także inne wymagania, potrzeby i tempo rozwoju w glebie i ryzosferze. Stąd, poszczególne z nich mogą zasiedlać wiele, niedostępnych dla innych mikroorganizmów, nisz ekologicznych znajdujących się w glebie i ryzosferze. Wiemy, że preparaty o bogatym składzie gatunkowym, znacznie szybciej odbudowują pożądaną bioróżnorodność mikrobiologiczną gleby niż produkty, w których znajduje się tylko jeden gatunek, który stosunkowo szybko po zastosowaniu może natrafić na opór ze strony środowiska glebowego lub rozmnożyć się nadmiernie zubażając bioróżnorodność. Bacillus mają jeszcze jedną ważną właściwość potrafią tworzyć przetrwalniki odporne na negatywne czynniki środowiska. Właściwość ta, jest bardzo istotna z punktu widzenia przeżywalności bakterii w środowisku i następczego działania preparatów, ale także jest bardzo ważna dla formulacji produktu, jego trwałości oraz możliwości mieszania z innymi preparatami. Dlaczego wybraliśmy Trichoderma harzianum? Ten saprofityczny grzyb jest modelowym przedstawicielem rodzaju Trichoderma, powszechnie występującym w naszym środowisku glebowym, jest obdarzony ogromną aktywnością biologiczną. Jego właściwości idealnie komponują się z właściwościami bakterii z rodzaju Bacillus. Działanie Trichoderma harzianum dopełnia działanie bakterii. Każdy z gatunków Bacillus wraz z Trichoderma harzianum, po zastosowaniu do środowiska glebowego, ma do odegrania swoją rolę i do spełnienia swoją określoną funkcję, którą możemy opisać, jako mechanizm działania produktu TrichoTech BIO. Poza różnorodnością mikroorganizmów, na uwagę zasługuje także liczebność mikroorganizmów znajdujących się w 1 gramie TrichoTech BIO. We wspomnianym gramie „zmieściliśmy” 6 miliardów komórek bakterii z rodzaju Bacillus i 24 miliony jednostek Trichoderma harzianum.

Mechanizm działania TrichoTech BIO

Jak wspomnieliśmy mechanizm działania TrichoTech BIO jest wynikiem współdziałania 5 gatunków bakterii z rodzaju Bacillus z Trichoderma harzianum. Działanie tego konsorcjum wynika z ogromnej różnorodności metabolicznej poszczególnych mikroorganizmów będących w jego składzie. Mechanizm działania TrichoTech BIO silnie uwidacznia się w kilku aspektach funkcjonalności produktu: wysoka aktywność i zdrowotność systemu korzeniowego traktowanych roślin, wysoka aktywność i zdrowotność gleby.

Aktywność systemu korzeniowego:

  • silna stymulacja rozwoju systemu korzeniowego już na etapie siewek i sadzonek
  • aktywna odbudowa masy systemu korzeniowego po uszkodzeniach
  • ograniczenie wpływu na rośliny stresów abiotycznych np. chłody, upały
  • poprawa wykorzystania wody i składników pokarmowych
  • w połączeniu z MycoTech BIO ograniczenie starzenia się tkanek systemu korzeniowego

Zdrowie systemu korzeniowego:

  • szybkie zajęcie przestrzeni wokół systemu korzeniowego przez bakterie i Trichoderma
  • bezpośrednia konkurencja o miejsce i zasoby ryzosfery ze sprawcami chorób
  • bezpośrednie oddziaływanie na rozwój i aktywność patogenów sprawców chorób odglebowcyh
  • antybioza
  • indukcja naturalnych systemów odporności roślin na choroby

Zdrowie i aktywność mikrobiologiczna gleby:

  • ograniczenie liczebności sprawców chorób odglebowych
  • wydłużenie okresów pomiędzy kolejnymi zabiegami chemicznego odkażania chemicznego gleby
  • poprawa bioróżnorodności gleby
  • wzrost aktywności mikrobiologicznej gleby
  • uwalnianie niedostępnych dla roślin składników pokarmowych – fosfor

Na mechanizm działania TrichoTech BIO może spojrzeć także z innej perspektywy – perspektywy poszczególnych komponentów naszego konsorcjum – każdy ze składników odgrywa w nim swoją rolę.

Mechanizm działania – 5 gatunków Bacillus 

  • szybkie zajęcie przestrzeni wokół systemu korzeniowego
  • konkurencja o miejsce i zasoby ryzosfery ze sprawcami chorób odglebowych
  • wysoka aktywność hormonalna bakterii
  • wysoka aktywność enzymatyczna bakterii
  • silna antybioza
  • solubilizacja niedostępnych dla roślin składników pokarmowych – fosfor
  • indukcja naturalnych systemów odporności roślin na choroby

Mechanizm działania – Trichoderma harzianum – TrichoTech BIO

  • silna stymulacja rozwoju systemu korzeniowego już na etapie siewek
  • wysoka konkurencyjność w stosunku do patogenów glebowych
  • bezpośrednia interakcja Trichoderma ze sprawcami chorób
  • aktywna odbudowa masy systemu korzeniowego po uszkodzeniach
  • ograniczenie wpływu na rośliny stresów abiotycznych – chłody
  • poprawa wykorzystania wody i składników pokarmowych
  • indukcja naturalnych systemów odporności roślin na choroby

Efekt synergii – konsorcjum Bacillus i Trichoderma harzianum

  • szybkie zasiedlanie gleby i ryzosfery przez zastosowane mikroorganizmy
  • wielokierunkowe oddziaływanie na patogeny glebowe
  • większa zdrowotność i aktywność systemu korzeniowego roślin
  • aktywna stymulacja wzrostu i rozwoju systemu korzeniowego nawet po uszkodzeniach powodowanych przez czynniki biotyczne i abiotyczne
  • lepsze wykorzystanie składników pokarmowych i wody z gleby
  • większa odporność roślin na chłody i inne stresy abiotyczne
  • ograniczenie starzenia się tkanek systemu korzeniowego
  • indukcja większej liczby pąków kwiatowych i kwiatów, lepsze zawiązanie i jakość owoców

Zastosowanie Trichotech BIO

Skład, funkcjonalność oraz mechanizm działania TrichoTech BIO wskazują wyraźnie na możliwości i główne cele zastosowania produktu. TrichoTech BIO polecamy do podlewania i fertygacji wszystkich gatunków roślin szczególnie narażonych na występowanie chorób odglebowych, uprawianych w polu i pod osłonami oraz do przygotowania substratów i rozsad warzyw i kwiatów gatunków niemikoryzujących, np. kapustowatych.

Głównym celem stosowania produktu jest:

  • ograniczenie szkodliwości chorób odglebowych
  • efektywne wydłużenie okresu działania chemicznego odkażania gleby

W związku z silną interakcją mikroorganizmów zawartych w TrichoTech BIO z systemem korzeniowym roślin nasze rozwiązanie polecamy także do:

  • przygotowywania rozsad warzyw i kwiatów gatunków niemikoryzujących np. kapustowatych (kapusty głowiaste, pekinka, kalafior, brokuł, kalarepa, brukselka), ale także np. buraka ćwikłowego, szpinaku
  • przygotowywania substratów do siewu i pikowania wszystkich gatunków zagrożonych chorobami odglebowymi

Zalecenia stosowania:

  • uprawy polowe bez nawadniania: preparat stosować w dawce 0,5 kg przez opryskiwanie gleby w czasie przygotowywania pola pod siew lub do sadzenia rozsady, preparat można stosować także w okresie wegetacji, przez opryskiwanie gleby i roślin, pod warunkiem, że zostanie spłukany z roślin do gleby przez zabieg deszczowania lub deszcz
  • uprawy polowe nawadniane kroplowo: preparat stosować po posadzeniu rozsady lub po wschodach roślin w dawce 0,5 kg/ha, kolejne aplikacje wykonywać, co 2 – 4 tygodnie w dawce 250 g/ha
  • uprawy pod osłonami prowadzone w glebie: preparat stosować po posadzeniu rozsady w dawce 0,5 kg/ha, kolejne aplikacje wykonywać, co 2 – 4 tygodnie w dawce 250 g/ha
  • uprawy pod osłonami prowadzone w substratach inertnych: preparat stosować po wystawieniu rozsady na maty w dawce 0,5 kg/ha, kolejne aplikacje wykonywać, co 2 – 4 tygodnie w dawce 125 g/ha
  • przygotowanie substratu do siewu i pikowania roślin: 20 – 50 g/m3 podłoża, preparat równomiernie rozprowadzić w podłożu, wskazane jest przygotowanie zawiesiny wodnej preparatu i użycie jej do nawilżenia przygotowywanego podłoża
  • przygotowanie rozsad roślin niemikoryzujących np.: kapustowate, podlać multiplaty do 5 dni po siewie nasion lub po pikowaniu stosując 0,2 g w 1 do 1,5 l wody na tacę multiplatu, w przypadku zakupionej rozsady, podlewać multiplaty lub zamaczać multiplaty tuż przed sadzeniem w zawiesinie 20 g preparatu dokładnie rozmieszanego w 100 l wody
  • uprawy prowadzone w doniczkach lub kontenerach: 0,5-1,5 kg/ha, stosować przez zraszacze lub opryskiwanie, po zastosowaniu plantację zraszać lub deszczować

Poza roślinami niemikoryzującymi (np. kapustowate) produkt jest przeznaczony, jako kontynuacja i rozszerzenie programu mikrobiologicznego, który zawsze rozpoczyna się od aplikacji MycoTech BIO. W przypadku roślin mikoryzujących TrichoTech BIO stosujemy na 2 – 3 tygodnie po aplikacji MycoTech BIO.

TrichoTech BIO powinien być aplikowany w sposób gwarantujący jak najlepszy kontakt mikroorganizmów z systemem korzeniowym traktowanych roślin, jest to warunek nawiązania aktywnej współpracy mikroorganizmów z systemem korzeniowym roślin. Najlepsze efekty – najwyższy stopień aktywności mikroorganizmów w uprawach roślin mikoryzujących uzyskujemy stosując TrichoTech BIO we wczesnych fazach rozwojowych roślin – po przyjęciu się rozsady i zastosowaniu MycoTech BIO.

Co ważne: TrichoTech BIO jest kompatybilny z większością fungicydów i nawozów, należy jednak unikać stosowania łącznie z preparatami zawierającymi nadtlenek wodoru i chlor. Zgodnie z obecnym stanem wiedzy TrichoTech BIO jest uważany w dużej mierze za kompatybilny ze stężeniami miedzi powszechnie stosowanymi w ochronie roślin.

Jednak, przed zastosowaniem w mieszaninie należy zawsze wykonać test mieszalności, a w przypadku jakichkolwiek pytań skontaktować się z doradcą lub producentem.

Zjawisko zmęczenia gleby

Ze zjawiskiem zmęczenia gleby, coraz częściej spotykamy się w naszych zagłębiach uprawy warzyw czy jagodowych (szczególnie prowadzonymi w gruncie pod osłonami). Zmęczenie gleby oczywiście nie omija także naszych regionów sadowniczych. Zjawisko zwane „zmęczeniem” gleby definiowane jest, jako obniżenie żyzności gleby wynikające z wytworzenia w niej warunków niekorzystnych dla wzrostu i rozwoju roślin. Żyzność gleby możemy zdefiniować, jako współudział gleby we wzroście, rozwoju i plonowaniu roślin, przejawiający się w zdolności gleby do przekazywania bytującym roślinom wyższym składników pokarmowych, wody, powietrza, ciepła na podstawie określonych właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych oraz regulowaniu wymiany gazowej.

Żyzność gleby jest pojęciem bardzo szerokim i o dużym stopniu złożoności. Wynika ona z zespołu morfologicznych, fizycznych, chemicznych, fizyko-chemicznych, biochemicznych i biologicznych właściwości gleby, od których zależy wprost zapewnienie roślinom odpowiednich wspomnianych powyżej warunków funkcjonowania. W okresie kształtowania się gleby, w czasach prehistorycznych każda gleba uzyskała coś, co można nazwać żyznością naturalną. Naturalna żyzność gleby kształtuje się w wyniku zachodzenia procesów glebotwórczych (które w brew pozorom zachodzą także tu i teraz) i zależna jest od zawartości w glebie pierwotnej m.in. koloidów glebowych, związków mineralnych, substancji organicznej, mikroorganizmów, zasobów wody.

Zjawisko zmęczenia gleby – przyczyny

Żyzność naturalna kształtowana jest przez naturalne czynniki przyrodnicze i łączy się z naturalnymi zespołami roślinnymi. Człowiek oddziałuje poprzez prowadzone zabiegi uprawowe i agrotechniczne na żyzność naturalną. W krańcowym przypadku możemy doprowadzić do zjawiska polegającego na całkowitym przekształceniu „naturalnej żyzności gleby” w „żyzność antropogeniczną”, która jest mniej zależna natury, a bardziej od naszych działań. Żyzność ta jest wynikiem mniej lub bardziej przemyślanej działalności rolniczej: płodozmianu, lub jego braku, melioracji, nawożenia, nawadniania i innych zabiegów stosowanych w nowoczesnym rolnictwie. Każde zjawisko zachodzące w przyrodzie ma swój przebieg, uwarunkowania i przyczyny. Przyczyny powstawanie zjawiska zmęczenia gleby możemy podzieli na dwie grupy: biotyczne oraz abiotyczne.

Do czynników biotycznych możemy zaliczyć:

  • utratę mikrobiologicznej bioróżnorodności gleby,
  • spadek aktywności mikrobiologicznej gleby,
  • nagromadzenie się w glebie nadmiernej liczebności patogenów – sprawców chorób: systemu korzeniowego, chorób podstawy pędu, chorób naczyniowych,
  • nadmierny wzrost populacji szkodliwych dla roślin nicieni i innych szkodników glebowych,
  • nagromadzenie się w glebie substancji szkodliwych powstających w wyniku rozkładu korzeni.

Przyczynami abiotycznymi mogą być:

  • niedobory pewnych składników pokarmowych – zjawisko jednostronnego wyczerpania składników pokarmowych,
  • nagromadzenie niektórych jonów,
  • zniszczenie struktury gleby,
  • zanieczyszczenie substancjami toksycznymi,
  • nadmierna koncentracja soli (wysokie EC gleby),
  • zjawisko pseudooglejenia gleby,
  • spadek zawartości substancji organicznej,
  • spadek odczynu.

Dominujące znaczenie wymienionych czynników może być różne w różnych siedliskach i na różnych glebach i w różnych uprawach czy płodozmianach. Zwykle za zmęczenie gleby w danych siedlisku, na danym polu odpowiada przynajmniej splot kilku czynników. Popatrzmy na uprawę papryki pod osłonami w gruncie. Wiemy doskonale, że uprawy papryki w gruncie pod tunelami są bardzo silnie narażone na powstawanie zjawiska zmęczenia gleby, chociażby z powodu ograniczonego płodozmianu, który sprowadza się praktycznie do uprawy przedplonu w postaci np. sałaty czy pekinki i dalej papryki. Te ograniczenia w płodozmianie plus wysoka koncentracja produkcji w regionie i charakter papryki bardzo szybko prowadzą do poważnych zmian zachodzących w glebie: nagromadzenie się w niej sprawców chorób odglebowych, nicieni, utraty właściwości fizyko-chemicznych gleby, wzrostu zasolenia, nadmiernej koncentracji niektórych jonów, powstania pseudooglejenia gleby – główne przyczyny zmęczenia gleby w papryce.

Zjawisko zmęczenia gleby – ograniczanie skutków

Zależnie od stanu naszej gleby, mamy faktycznie trzy opcje. Pierwsza – to zapobiegać powstaniu zjawisku zmęczenia gleby, druga – to odsuwać w czasie lub łagodzić na bieżąco skutki zmęczenia gleby w czasie powstawania tego zjawiska, trzecia – to walczyć ze skutkami. Sprawdza się tutaj stara maksyma „łatwiej zapobiegać niż leczyć”. Łatwiej jest zapobiegać zmęczeniu gleby prowadząc racjonalną agrotechnikę niż eliminować skutki tego zjawiska. Całkowite wyeliminowanie zmęczenia gleby, gdy już faktycznie ogranicza ono możliwość uprawy danego gatunku jest trudne. W zależności od nasilenia zmęczenia przywrócenie pełnej żyzności glebie trwa, co najmniej kilka lat, wszelkie działania związane z usuwaniem objawów tej choroby gleby powinny być ukierunkowane na:

  • przywrócenie stanu równowagi w składzie gatunkowym mikroflory glebowej,
  • poprawienie właściwości fizykochemicznych gleby,
  • zminimalizowanie ilości niekorzystnych związków chemicznych występujących
    w glebie.

Metody łagodzenia objawów zmęczenia są identyczne ze sposobami przeciwdziałania wystąpieniu tej choroby gleby, wybór metody zależy przede wszystkim od tego, jakie czynniki mają główny udział w powstaniu zmęczenia gleby. Aby przyniosły one zamierzony skutek, muszą być wykonywane zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami agrotechniki dla danego uprawianego gatunku.

Główne elementy ograniczania skutków zjawiska „zmęczenia gleby” sprowadzają się do usunięcia lub zniwelowania konkretnych przyczyn tego zjawiska i sprowadzają się do:

  • w przypadkach skrajnych, gdy głównym problemem jest nagromadzenie się w glebie sprawców chorób – odkażanie chemiczne gleby,
  • wprowadzenia do gleby mikroflory pożytecznej,
  • mikoryzacji systemu korzeniowego,
  • stosowania roślin fitosanitarnych,
  • wzbogacenia gleby w substancję organiczną,
  • głębokiej uprawa gleby, jeżeli jest taka potrzeba,
  • głęboszowania – niszczenie podeszwy płużnej, zjawiska oglejenia lub pseudooglejenia,
  • wapnowania – prawidłowy odczyn w czasie sadzenia roślin i później w czasie uprawy,
  • nawożenia zgodne z analizą gleby – uzupełnienia zawartości brakujących składników pokarmowych,
  • używania doskonałej jakości materiału nasadzeniowego – silne rośliny lepiej znoszą zmęczenie gleby,
  • stosowania podkładek odpornych na choroby systemu korzeniowego – jeśli to możliwe w przypadku danych gatunków,
  • fertygacji, nawozami mineralnymi oraz preparatami na bazie kwasów fulwowych i humusowych, wyciągów z alg.

Zjawisko zmęczenia gleby – rola mikroorganizmów glebowych

Środowisko, jakie tworzy gleba sprzyja występowaniu ogromnej liczebności i mnogości organizmów żywych. Glebę zamieszkują: bakterie, promieniowce, grzyby, porosty, glony, pierwotniaki, nicienie, roztocza, skoczogonki, wazonkowce, dżdżownice, stawonogi, zwierzęta wyższe i rośliny wyższe. Organizmy glebowe, a głównie mikroorganizmy – bakterie, grzyby i promieniowce, zaangażowane są w wiele procesów zachodzących w glebie np.: rozkład substancji organicznej, mineralizację próchnicy, uruchamianie: fosforu, potasu, utlenianie siarki, żelaza, uwstecznianie składników pokarmowych, nitryfikację, denitryfikację. Gleba dzięki swojej budowie pozwala na zachodzenia w niej ogromnej liczby czasem przeciwstawnych procesów biochemicznych sterowanych przez mikroorganizmy. Można zauważyć wyraźną współzależność pomiędzy glebą, rosnącymi w niej roślinami a wspomnianymi mikroorganizmami glebowymi. Udział mikroorganizmów w tym „układzie” jest bardzo istotny, to mikroorganizmy w dużej mierze odpowiadają za produktywność gleby. Stanowią one bardzo istotny element utrzymujący równowagę biologiczna gleby. Jedną z przyczyn zmęczenia gleby jest utrata bioróżnorodności gleby i spadek aktywności mikrobiologicznej gleby. Dlaczego temat mikroorganizmów glebowych jest tak często podnoszony i dlaczego tak silnie mikroorganizmy wpływają na powstawanie/ograniczanie zjawiska zmęczenia gleby? Odpowiedź na tak postawione pytanie jest stosunkowo prosta, mikroorganizmy glebowe są odpowiedzialne za cały szereg procesów, które zachodzą w glebie i kształtują żyzność gleby. Utrata bioróżnorodności gleby prowadząca do ograniczenia aktywności mikrobiologicznej gleby prowadzi wprost do zakłócenia przebiegu ważnych procesów zachodzących w glebie, co potencjalnie skutkuje zmęczeniem gleby.

Mikroorganizmy glebowe odpowiedzialne są głównie za:

  • budowę i utrzymanie prawidłowej struktury gleby,
  • utrzymanie dobrych stosunków powietrzno-wodnych,
  • bezpośrednio i pośrednio wpływają na stosunki cieplne w glebie,
  • procesy syntezy i resyntezy próchnicy glebowej,
  • mineralizacje substancji organicznej gleby,
  • mineralizacje próchnicy,
  • w wielu wypadkach mają pośredni i bezpośredni udział w zaopatrzeniu roślin w podstawowe składniki pokarmowe,
  • rozkładają różnorakie toksyny pochodzenia autogenicznego i antropogenicznego, w tym pestycydy i ich metabolity,
  • przeprowadzają wiele połączeń mineralnych w połączenia organiczne,
  • mogą ograniczać potencjał infekcyjny gleby,
  • mogą także ograniczać liczebność szkodników glebowych i nicieni.

W obecnej czasach coraz częściej mówi się o kompleksie mikroorganizmów glebowych, tak zwanym „mikrobiomie” gleby, czyli o zespole mikroorganizmów pozostających we wzajemnych relacjach i zależnościach. Oczywiście w glebach uprawiany rolniczo możemy mieć ogromny wpływ na te relacje – chociażby stosując preparaty mikrobiologiczne.

Papryka na wspomaganiu z Bioagris

Papryka jest gatunkiem o wysokich wymaganiach glebowo-klimatycznych i pokarmowych. Jej system korzeniowy jest stosunkowo płytki i rozległy, korzenie kolonizują głównie powierzchniową warstwę gleby i są bardzo wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne (mają małą zdolność do regeneracji). Wymagania cieplne papryki są wysokie, ale nie do przesady. Optymalna temperatura wzrostu roślin wynosi, w dzień 23-27°C, w nocy 16-18°C. Minimalna temperatura podjęcia wzrostu oscyluje około 14°C, przy spadku temperatury poniżej zera rośliny giną. Rośliny papryki lubią intensywne nasłonecznienie.

Papryka wymaga gleb żyznych, gleb będących w wysokiej kulturze, o wysokiej zawartości próchnicy. Wymagania wodne papryki są wysokie. Okres największej wrażliwości na niedobór wody w glebie rozpoczyna się w okresie kwitnienia i zawiązywania pierwszych owoców. Niedobór wody w tym czasie skutkuje zrzucaniem kwiatów i zawiązków. Drugim ważnym z punktu widzenia potrzeb wodnych okresem jest okres intensywnego wzrostu owoców. Niedobór wody w glebie w tym czasie oraz silne wahania wilgotności gleby mogą przyczynić się do występowania suchej zgnilizny wierzchołkowej owoców, wynikającej z zaburzeń w pobieraniu i transporcie wapnia do owoców. Papryka, podobnie jak pomidor, jest rośliną, mniej wrażliwą na przedplon, jednak musimy pamiętać, że nie powinna być uprawiana po sobie i innych roślinach psiankowatych.

Przygotowanie rozsady papryki

W naszych warunkach klimatycznych, z uwagi na wspomniane wymagania termiczne papryki oraz na jej stosunkowo długi okres wegetacji, warzywo to uprawia się wyłącznie z rozsady. Idealna rozsada papryki powinna być zdrowa, silna, krępa, mieć wysokość 15-25 cm, 8 do 10 liści. W części wierzchołkowej roślin powinny znajdować się widoczne z góry małe pąki kwiatowe (zawiązki pąków). Szyjka korzeniowa roślin powinna mieć średnicę minimum 6 mm. Korzenie roślin powinny być białe lub jasnobeżowe, korzenie powinny tworzyć zwarta bryłę. Jakość rozsady jest podstawowym elementem warunkującym szybkie przyjęcie się roślin w polu i powodzenie uprawy. Rozsadę niezależnie od tego czy przygotowuje się w swoim własnym zakresie, czy produkuje się na masową skalę w komercyjnych gospodarstwach wyspecjalizowanych w rozsadach zawsze produkuje się dwuetapowo. W przypadku papryki dobrą praktyką jest punktowy siew nasion do multiplatów o bardzo małych komórkach i dużej liczbie otworów na tacy. Po pojawieniu się pierwszego liścia przesadza/pikuje się rośliny do większych docelowych multiplatów. Praktyka ta jest znakomita, rośliny nie przechodzą stresu pikowania, wadą jest tylko powierzchnia, którą zajmują multiplaty do siewu nasion. Przez cały czas wschodów papryki należy utrzymywać wilgotność substratu na poziomie 75-80%. W czasie kiełkowania nasion temperatura powinna wynosić 24-27oC. Przy temperaturze podłoża przekraczającej 33-35oC oraz poniżej 12oC nasiona kiełkują słabo lub wcale.  W warunkach optymalnej temperatury i wilgotności nasiona papryki kiełkują zwykle po 9-11 dniach. Od momentu wschodów siewki papryki powinny być odpowiednio zaopatrzone w światło. Od wschodów do pikowania należy obniżyć temperaturę powietrza i podłoża do 18-20oC w dni słoneczne, 16-18oC w dni pochmurne. W nocy należy utrzymywać temperaturę na poziomie 16oC. Zachowanie odpowiedniej temperatury gwarantuje otrzymanie krępych siewek, o nie wydłużonej zbytnio części podliścieniowej. Po pikowaniu siewek, w dzień słoneczny powinniśmy utrzymywać temperaturę na poziomie 22-25oC, w dzień pochmurny 18-20oC, a w nocy 16oC. Minimalna temperatura w tym okresie nie powinna spadać poniżej 14-15oC. Z doswiadczenia wiadomo, że szczególnie trudno w mnożarkach zarządzać właśnie temperaturą. Jednak zachowanie optymalnych warunków termicznych, zależnie od nasłonecznienia warunkuje otrzymanie rozsady, która po posadzeniu bez problemu, nie tylko przyjmie się, ale podejmie szybko wzrost i rozpocznie kwitnienie i da wczesny plon, na satysfakcjonującym poziomie. Kilka dni przed planowanym sadzeniem rozsady powinniśmy rozpocząć hartowanie roślin. W tym czasie ograniczamy podlewanie i intensywnie wietrzymy obiekt. Powinniśmy pamiętać, ze nie powinno się opóźniać terminy wysadzania rozsady. Rozsada „przestała” znacznie gorzej się przyjmuje. Przetrzymana rozsada drewnieje (nasada łodygi), rozwija kwiaty, a jej system korzeniowy brązowieje. Takie rośliny długo regenerują system korzeniowy i słabiej plonują.

Mikoryzacja już na etapie rozsady

Papryka jest gatunkiem zdolnym do tworzenia silnej i efektywnej symbiozy z grzybami mikoryzowymi. Oznacza to, że potrafi z mikoryzy czerpać wymierne korzyści. Rośliny papryki najlepiej mikoryzować przy użyciu MycoTech BIO już na etapie produkcji rozsady, stosując 5 ml MycoTech BIO w 1 l wody na tacę multiplatu. Dalej już po posadzeniu roślin stosujemy 4 l MycoTech BIO na 1 ha uprawy przez podlewanie/fertygację.

Co daje nam zastosowanie MycoTech BIO w produkcji papryki:

  • ograniczenie stresu replantacji – rośliny zmikoryzowane lepiej się przyjmują i szybciej podejmują wzrost i rozwój po posadzeniu
  • lepsze wykorzystanie wody z nawadniania – sieć strzępek grzybów mikoryzowych sięga daleko dalej niż fizyczny zasięg systemu korzeniowego roślin
  • lepsze wykorzystanie składników pokarmowych ze stosowanych nawozów – na starcie jeśli wykonaliśmy mikoryzację roślin możemy ograniczyć dawkę nawozów, szczególnie fosforowych o przynajmniej 20 %
  • ograniczenie reakcji roślin na inne stresy w tym suszy i przegrzania
  • wzrost zdrowotności systemu korzeniowego
  • odbudowę fizyko-chemicznych i mikrobiologicznych właściwości gleby

Stymulacja odporności roślin na niektóre stresy środowiskowe

NURSPRAY HC jest narzędziem służącym do ograniczania wpływu niektórych stresów środowiskowych na rośliny. Szczególnie dobrze sprawdza się w uprawie warzyw pod osłonami, gdzie o przegrzanie czy stres nadmiernej solaryzacji nie jest trudno. Z naszych doświadczeń wynika, że papryka reaguje bardzo pozytywnie na zastosowanie NURSPRAY HC. NURSPRAY HC możemy zastosować już na etapie produkcji rozsady – na około 7 dni przed wysadzeniem roślin lub po posadzeniu roślin do tuneli, w dawce 200 ml/ha uprawy. Musimy pamiętać, aby zabiegi wykonywać wieczorem, przy pełnym turgorze roślin. Preparat pobierany jest bardzo szybko, już po godzinie jest w roślinie i zaczyna działać. Efekt jednorazowej aplikacji utrzymuje się w roślinach przez około 4 tygodnie stąd kolejne zabiegi powinniśmy wykonać po upływie około 4 tygodni.

Co daje nam zastosowanie NURSPRAY HC w uprawie papryki:

  • ograniczenie szkodliwości stresów:
    • suszy
    • przegrzania
    • nadmiernej solaryzacji
    • replantacji
  • prawidłowe podjęcie wzrostu roślin po posadzeniu
  • wydłużenie okresu prawidłowej wegetacji roślin
  • niezakłócony wzrost, rozwój i plonowanie roślin w niesprzyjających warunkach
    • ograniczenie opadania kwiatów na papryce
    • prawidłowe zapylenie i zawiązywanie owoców
  • zachowanie wigoru roślin mimo niesprzyjających warunków atmosferycznych
  • wzrost plonowania i poprawę jakości plonu

Zarządzanie wodą przeznaczoną do nawadniania

Jak wspomnieliśmy wcześnie papryka jest gatunkiem o wysokich potrzebach wodnych, źle reaguje na okresowe przesuszenie gleby i bardzo silnie negatywnie reaguje również na zalanie systemu korzeniowego. Rozwiązaniem wspierającym prawidłowe zaopatrzenie roślin papryki w wodę jest preparat SLICK. SLICK możemy zastosować do pierwszego nawadniania lub fertygacji (razem z nawozami) papryki w dawce 1 l/ha uprawy. Stosowanie SLICK kontynuujemy raz w miesiącu stosując dawkę 1 l/ha lub raz w tygodniu stosując dawkę 0,25 l/ha. Dawka 1 l/ha działa około 1 miesiąca, dawka 0,25 l/ha około tygodnia. SLICK możemy także wykorzystać, jako dodatek do wody służącej do nawodnienia substratu torfowego wykorzystywanego do produkcji rozsady. W tym przypadku substrat przed wypełnieniem multiplatów nawadniamy wodą ze SLICK w stężeniu 0,3%.

Co daje nam zastosowanie SLICK w papryce:

  • na glebach lekkich, piaszczystych SLICK zatrzymuje wodę pochodzącą z nawadniania w obrębie systemu korzeniowego
  • na glebach cięższych, gliniastych, trudnych do nasycenia wodą, SLICK ułatwia przemieszczanie się wody w zasięg systemu korzeniowego
  • ogranicza prawdopodobieństwo zalania systemu korzeniowego
  • ogranicza parowane wody z gleby o około 20%, jest to ważne przy słonecznej i wietrznej pogodzie
  • ogranicza przesiąkanie wody poza zasięg systemu korzeniowego
  • ogranicza straty składników pokarmowych ze stosowanych nawozów w fertygacji

Zarządzanie zawartością wapnia w owocach

Główną przyczyną suchej zgnilizny wierzchołkowej jest niedostateczne zaopatrzenie wierzchołków roślin oraz owoców w wapń. Owoce papryki są najbardziej wrażliwe na powstawanie suchej zgnilizny wierzchołkowej w pierwszym okresie po zapyleniu, w czasie intensywnego podziału komórek. Niedostateczne zaopatrzenie papryk w wapń w tym okresie ich wzrostu prowadzi do zapoczątkowania choroby i decyduje o jej wystąpieniu w późniejszym czasie. Złe zaopatrzenie owoców w wapń może być skutkiem między innymi: braku wapnia w glebie czy podłożu, nieodpowiednim stosunkiem wapnia do potasu i magnezu, dużej ilości jonów amonowych w glebie, wysokimi temperaturami, nieodpowiednim podlewaniem (zbyt małą ilością wody w glebie, zalaniem systemu korzeniowego), nadmiernym zasoleniem, uszkodzeniami systemu korzeniowego przez patogeny czy szkodniki, występowaniem chorób naczyniowych. Znając podłoże tej destrukcyjnej choroby, proponujemy już w okresie zakwitania pierwszych kwiatów na papryce wprowadzić do programu dokarmiania dolistnego nawóz BioCal. Pierwszy zabieg BioCal polecamy zastosować na początku kwitnienia w dawce 1 l/ha, kolejne, co trzy tygodnie. Jeśli mamy do czynienia z warunkami silnie sprzyjającymi występowaniu „suchej” możemy skrócić odstęp pomiędzy zabiegami do 2 tygodni. BioCal poza dostarczaniem samego wapnia do roślin, zawiera również kluczowy dla syntezy auksyn cynk. Odpowiednie zaopatrzenie roślin w auksyny zapewnia prawidłowe pobieranie, transport i dystrybucję wapnia w roślinach.

Co daje nam zastosowanie BioCal w papryce:

  • doraźne uzupełnienie zawartości wapnia w owocach
  • uruchomienie pompy wapniowej
  • zwiększenie wykorzystania wapnia z gleby
  • ograniczenie szkodliwości suchej zgnilizny wierzchołkowej

Biocal w sałatach i „pekinkach” – lepiej zapobiegać niż się leczyć

Tipburn jest groźnym zaburzeniem fizjologicznym, który może występować na wielu gatunkach roślinach warzywnych, między innymi na „pekince”, kapuście głowiastej, brukselce, kalafiorze czy sałacie. Podstawową przyczyną tej fizjologicznej choroby jest deficyt (niedobór) wapnia w najmłodszych częściach rośliny – najmłodszych liściach, znajdujących się w środku główek. Niedobór ten powstaje na skutek ograniczonej transpiracji najmłodszych liści – transpiracja jest podstawą transportu wapnia do liści.

Liście starsze mogą swobodnie transpirować, natomiast liście młode na skutek wysokiej wilgotności panującej w główkach mają ograniczoną możliwość prowadzenia tego procesu, stąd może pojawić się w nich niedobór wapnia i w następstwie tego niedoboru i tipburn. W ograniczaniu tej choroby najważniejsza jest profilaktyka między innymi:

  • zapewnienie roślinom odpowiedniej ilości wapnia w podłożu
  • mikoryzacja systemu korzeniowego sałat (MycoTech BIO)
  • zbilansowane nawożenie potasem i azotem
  • zgodne z potrzebami gatunków nawadnianie (SLICK)
  • ochrona przed przegrzaniem i nadmierną solaryzacją (NURSPRAY HC)
  • odpowiedni termin sadzenia rozsady
  • odpowiednie zagęszczenie roślin
  • prawidłowy termin zbioru
  • dokarmianie dolistne wapniem.

Proponujemy włączenie do programów dokarmiania dolistnego sałat i „pekinki” nawozu BioCal i to już na wczesnym etapie produkcji:

  • w sałatach możemy zastosować BioCal dwa tygodnie po posadzeniu i w okresie zwijania się główek
  • w „pekince” w okresie zwijania główek oraz do dwóch tygodni po zwinięciu się główek – w okresie ich intensywnego wzrostu
  • BioCal może być także używany do profilaktyki niedoborów wapnia już na etapie produkcji rozsady tych warzyw

BoCal poza dostarczaniem samego wapnia do roślin, zawiera również kluczowy dla syntezy auksyn cynk. Odpowiednie zaopatrzenie roślin w auksyny zapewnia prawidłowe pobieranie, transport i dystrybucję wapnia w roślinach.

MycoTech BIO w malinie – wyniki doświadczeń

W ostatnich latach maliny uprawiane pod osłonami stają się prawdziwą polską specjalnością. Powierzchnia tych upraw stale rośnie, coraz więcej gospodarstw decyduje się na taki sposób produkcji, mimo że wymaga on dużego nakładu pracy, specjalistycznej wiedzy i znacznych środków finansowych. Czy do tak specjalistycznej i zaawansowanej agrotechnicznie produkcji możemy jeszcze coś dodać, jakiś niewielki element wspierający rośliny we wzroście, rozwoju i plonowaniu?

Odpowiedzi na to pytanie poszukiwaliśmy, przez dwa ostatnie sezony, w Karczmiskach, w gospodarstwie Pana dr Pawła Krawca. Badania prowadziliśmy na kwaterze odmiany ‘Glen Carron’, sadzonej wiosną 2023 roku. Na poletkach stosowane były standardowe dla gospodarstwa zabiegi agrotechniczne oraz zabiegi ochrony roślin, w programie doświadczalnym włączone zostały dodatkowo zabiegi preparatem mikoryzowym MycoTech BIO oraz preparatami zawierającymi bakterie z rodzaju Bacillus oraz grzyby saprofityczne z rodzaju Trichoderma. Mikoryzację systemu korzeniowego rozpoczęto wiosną 2023 – po posadzeniu roślin i kontynuowano latem 2023 oraz wiosną i latem 2024. Jesienią w sezonie 2023 wykonano oceny parametrów wzrostowych roślin.

Zaobserwowano:

  • jednoznaczny i istotny wpływ MycoTech BIO na średnicę pędów maliny, średnica pędów po zastosowaniu preparatów mikrobiologicznych była większa o ponad 10% niż w kontroli nietraktowanej
  • liczba pędów z rośliny (wyrastające z szyjki korzeniowej lub z pędu głównego do wysokości 10 cm), była także znacząco większa
  • wysokość pojedynczego pędu na poletkach traktowanych preparatami mikrobiologicznymi była minimalnie mniejsza
  • SPAD – wskaźnik względnej zawartości chlorofilu w liściach był wyższy na roślinach traktowanych preparatami mikrobiologicznymi
  • masa systemu korzeniowego z 1 rośliny przeliczona na 100 cm3 gleby było znacząco i istotnie większa

Na podstawie analizy wyników można stwierdzić, że zastosowanie MycoTech BIO włącznie z Bacillus spp. oraz Trichoderma spp. ma dodatni wpływ na wzrost i rozwój roślin maliny.

W sezonie 2024 kontynuowano oceny, w minionym sezonie skupiono się na ocenie wpływu MycoTech BIO oraz Bacillus i Trichoderma na plonowanie i jakość owoców maliny oraz na ocenie parametrów wzrostowych roślin.

W badaniach zaobserwowano:

  • jednoznaczny i istotny wpływ zabiegów preparatami mikrobiologicznymi na plonowanie maliny, na poletkach traktowanych MycoTech BIO i pozostałymi mikroorganizmami plon był większy o 18%
  • pod wpływem preparatów mikrobiologicznych nastąpiło zwiększenie plonu wczesnego oraz niewielkie wydłużenie zbiorów
  • 18% przyrost plonowania był głównie spowodowany większą liczbę zawiązanych i zebranych owoców, nie zaobserwowano istotnej różnicy w masie pojedynczego owocu
  • zastosowanie preparatów mikrobiologicznych miało pozytywny wpływ na jędrność/twardość owoców
  • podobnie jak w sezonie 2023 zaobserwowano wpływ Mycotech BIO, Bacillus i Trichoderma na średnicę pędów (pędy na roślinach traktowanych były „grubsze” o 12%), liście charakteryzowały się większym indeksem SPAD
  • powtórzyły się także obserwacje dotyczące wpływu MycoTech BIO i pozostałych mikroorganizmów na wielkość systemu korzeniowego roślin maliny

Na podstawie analizy wyników uzyskanych w sezonie 2023 i 2024 można stwierdzić, że zastosowanie MycoTech BIO włącznie z Bacillus spp. oraz Trichoderma spp. ma wysoce pozytywny wpływ na wzrost i rozwój oraz plonowanie i jakość plonów maliny.

Dla producentów malin mamy nie tylko MycoTech BIO, ale także klika innych cennych rozwiązań, ułatwiających produkcję w polu i pod osłonami.

XSTRESS – specyficzny nawóz bogaty w mikroelementy oraz składniki formulacyjne ograniczający przejrzewanie owoców.

BioCal – specyficzny nawóz wapniowy, poza dostarczaniem samego wapnia do roślin, zawiera również kluczowy dla syntezy auksyn cynk. Odpowiednie zaopatrzenie roślin w auksyny zapewnia prawidłowe pobieranie, transport i dystrybucję wapnia w roślinach.

SLICK – nieorganiczny polepszacz glebowy o właściwościach adiuwantu doglebowego. SLICK pozwala lepiej zarządzać i gospodarować wodą glebową. NURSPRAY HC – stymulator odporności roślin na niesprzyjające warunki wzrostu: niedobory wody w glebie, wysokie temperatury, przegrzanie, nadmierne promieniowanie słoneczne.

Preparaty Bioagris w doświadczeniach Doradcy Jagodowego

Do rozpoczęcia nowego sezonu truskawkowego mamy jeszcze sporo czasu. Zarówno producenci owoców jak i my analizujemy przebieg minionego sezonu i zastanawiamy się, co możemy zrobić, aby poprawić wydajność i rentowność plantacji. Aby producenci truskawek nie musieli eksperymentować na swoich polach czy w tunelach, od wielu już lat prowadzimy przy współpracy z Doradcą Jagodowym badania nad skutecznością naszych rozwiązań przeznaczonych do pielęgnacji truskawek.

W doświadczeniach sprawdzamy działanie naszych flagowych rozwiązań takich jak: XSTRESS, BioCal, BLACKJAK, POLYVERSUM WP, ale także nowości, które wprowadziliśmy ostatnio na rynek: MycoTech BIO – preparat mikoryzowy, SLICK – preparat o funkcji adiuwantu do podlewania i fertygacji czy NURSPRAY HC – zapobiegawczy stymulator odporności na stresy abiotyczne. W sezonie o dość specyficznym przebiegu warunków atmosferycznych, skupiliśmy się na doświadczeniach z preparatami mikrobiologicznymi, które dodatkowo wspieraliśmy stymulatorami i naszymi flagowymi rozwiązaniami. Chcielibyśmy podzielić się z Wami wynikami, jakie uzyskaliśmy w tym sezonie.

Wnioski i obserwacje uzyskane z badań naszych produktów w sezonie 2024:

  • zastosowanie programu mikrobiologicznego Bioagris opartego na preparacie mikoryzowym MycoTech BIO oraz preparatach na bazie Trichoderma i bakteriach Bacillus przyniosło 9% zwyżkę plonu handlowego w stosunku do kontroli
  • zastosowanie pełnego programu Bioagris spowodowało wzrost plonu handlowego o 17%
  • na wzrost plonu handlowego widoczny wpływ miały:
    • większy udział procentowy plonu handlowego w plonie ogólnym
    • mniejszy udział owoców zepsutych i drugiej klasy w plonie ogólnym
    • większa liczba zebranych owoców z jednej rośliny

  • zebrane owoce z poletek traktowanych charakteryzowały się lepszą jakością, a głównie zdolnością przechowalniczą, ocenianą jako udział owoców porażonych szarą pleśnią po 72 godzinach przechowywania

  • zastosowanie badanych preparatów miało wyraźny, następczy wpływ na liczbę wytworzonych przez rośliny truskawki szyjek i liczbę zawiązanych kwiatostanów

  • przeprowadziliśmy także ciekawy test, w którym na wszystkich badanych poletkach h wyłączyliśmy nawadnianie – doprowadziliśmy do całkowitego zwiędnięcia roślin i obserwowaliśmy tempo ich powrotu do całkowitego turgoru
    • odzyskanie pełnego turgoru przez rośliny kontrolne, gdzie nie stosowano naszych rozwiązań nastąpiło dopiero po 4,5 godzinie od uruchomienia nawadniania
    • na poletkach traktowanych pełnym programem Bioagris ora tylko programem mikrobiologicznym proces odzyskiwania turgoru przez rośliny nastąpił już po 1 do 1,5 godziny

Wyniki z przeprowadzonych doświadczeń wyraźnie potwierdzają efektywność i co najważniejsze także opłacalność proponowanych przez nas rozwiązań zarówno tą doraźną, z sezonu zastosowania – wyraźna zwyżka plonowania i jakości plonu oraz tę następczą na przyszły sezon – liczna kwiatostanów i szyjek na roślinach traktowanych. Bardzo zbliżone obserwacje, potwierdzające w pełni wyniki doświadczeń poletkowych, uzyskaliśmy także w praktyce na dużych plantacjach gdzie stosowaliśmy nasze rozwiązania.

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć szczególną uwagę na stosowane zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia i symbole ostrzegawcze umieszczone w etykietach oraz przestrzegaj zalecanych środków bezpieczeństwa.

NURSPRAY HC w doświadczeniach – borówka

Borówka amerykańska ma specyficzne wymagania glebowo-klimatyczne. Zawdzięcza to, jak się wydaje, pochodzeniu „rodziców” współcześnie uprawianych odmian. Wiemy doskonale, że krzewy borówek wymagają: gleb lekkich, próchnicznych, kwaśnych i ciepłych. W okresie wegetacji borówka wykazuje duże zapotrzebowanie na wodę, ale dla prawidłowego wzrostu i plonowania krzewów bardzo istotna jest jednak stała umiarkowana wilgotność gleby.

Wiemy, że zalanie systemu korzeniowego krzewów, szczególnie w okresie pełni wegetacji, na okres dłuższy niż 24 godziny może doprowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń systemu korzeniowego i zamierania roślin. Kolejnymi ważnymi parametrami gleby, na której uprawiamy borówki są jej temperatura w okresie wegetacji i odczyn gleby. Literatura podaje, że rośliny te rosną najlepiej na glebach ciepłych, których temperatura w okresie wegetacji wynosi około 18-21 °C, a optymalny odczyn zamyka się w wartościach 3,8 – 4,8.
Z uwagi na opisane wymagania założenie i prowadzenie plantacji borówek amerykańskich to spore wyzwanie agrotechniczne, organizacyjne i ekonomiczne. Wymagające odpowiedniego przygotowania stanowiska, budowy infrastruktury (np. nawadnianie, siatki), wiedzy oraz sporych nakładów finansowych. Wyzwanie to podejmuje coraz większa liczba plantatorów i jak widać z powodzeniem, bo Polska staje się liczącym się nie tylko w Europie producentem owoców borówki.

Specyficzne wymagania krzewów borówki oraz coraz silniej zarysowujące się zmiany klimatyczne: długie fale upałów, susze, gwałtowne opady zainspirowały nas do sprawdzenia przydatności naszych dwóch nowych rozwiązań, preparatów: SLICK oraz NURSPRAY HC w produkcji owoców borówki amerykańskiej. Doświadczenia prowadzone były w sezonach 2023 i 2024 w Karczmiskach przez Pana Doktora Pawła Krawca. SLICK badany był na plantacji produkcyjnej odmiany Duke a NURSPRAY HC na dwóch odmianach borówki: Cargo i Calypso. Przebieg doświadczeń oraz uzyskane wyniki dwuletnich badań wskazują na potwierdzoną przydatność SLICK i NURSPRAY HC w uprawie i agrotechnice borówki amerykańskiej, skłaniają nas także do zaprojektowania i kontynuacji tych doświadczeń w kolejnych latach.

NURSPRAY HC – właściwości produktu

NURSPRAY HC zawiera w swoim składzie opatentowaną cząsteczkę sygnałową oligomery kwasu hydroksycynamonowego. Ta cząsteczka sygnałowa jest elementem naturalnie występującym w ścianach komórkowych roślin. Wspomniana ściana komórkowa to nie tylko fizyczna bariera pełniąca funkcję strukturalną i ochronną, to także miejsce odbierania różnorodnych sygnałów ze środowiska, w tym także o wystąpieniu czynników stresowych.

Po zastosowaniu na rośliny NURSPRAY HC:

  • uruchamia procesy obronne w roślinach
  • indukuje regenerację roślin po ustąpieniu stresu
  • aktywizuje fotosyntezę nawet w warunkach stresu

Dzięki efektowi pamięci stresu, NURSPRAY HC działa około 30 dni od zastosowania.

Tuż po zastosowaniu preparatu dochodzi do:

  • uruchomienia wielu genów odpowiedzialnych za reakcję roślin na stres
  • aktywacji systemów pozwalających zachować równowagę oksydoredukcyjną
  • zwiększenia ilość osmoprotektantów i przeciwutleniaczy

Po kilku dniach od zastosowania pobudzony metabolizm roślin wraca do stanu wyjściowego, ale dzięki pamięci stresu jest przygotowany na ewentualny, nadchodzący stres. W chwili, gdy rośliny faktycznie zostaną poddane stresowi suszy, wysokiej temperatury czy też stresowi nadmiernego promieniowania słonecznego, ich reakcja jest zdecydowanie szybsza i silniejsza. Rośliny traktowane NURSPRAY HC lepiej znoszą stres, szybciej wychodzą ze stresu i szybciej się regenerują po ustąpieniu warunków stresowych.

Działanie HURSPRAY HC jest typowym działanie zapobiegawczym – przygotowującym metabolizm roślin do walki ze stresami środowiskowymi.

NURSPRAY HC to wyjątkowy stymulator zaprojektowany tak, aby:

  • efektywnie przygotować rośliny na nadejście stresów
  • efektywnie wspierać rośliny w walce ze stresami, głównie stresem wodnym i stresem wysokiej temperatury
  • efektywnie regenerować rośliny po ustąpieniu stresów

NURSPRAY HC – w doświadczeniach 2023 i 2024. W sezonie 2023, doświadczono prowadzono na dwóch odmianach borówki amerykańskiej Cargo i Calypso. Poletka kontrolne i poletka gdzie stosowano stymulator odporności NURSPRAY HC obejmowały powierzchnie po 0,05 ha. W sezonie 2023 NURSPRAY HC został zastosowany: w dawce 0,2 l/ha w terminach: biały pąk – 29.05., pełnia kwitnienia – 13.06.

W doświadczeniu badany był szereg parametrów, między innymi:

1. Plonowanie borówki odmian Cargo i Calypso w 2023 r. w Karczmiskach.

    Wniosek: w przypadku oby odmian stwierdzono korzystny wpływ zastosowania NURSPRAY HC na plonowanie. Wzrost plonu został zrealizowany głównie poprzez zwiększenie masy pojedynczego, w mniejszym stopniu na wzrost plonowania miała wpływ liczba zawiązanych owoców.

    2. Jakość owoców borówki odmiany ‘Calypso’ i ‘Cargo’ w 2023 r. w Karczmiskach.

    Wniosek: zastosowanie NURSPRAY HC w sezonie 2023 nie miało istotnego wpływu na parametry jakościowe owoców. Zawartość ekstraktu, twardość owoców nie różniły się istotnie od badanych parametrów w kontroli.

    3. Ocena parametrów wzrostowych roślin odmiany ‘Calypso’ i ‘Cargo” w 2023 r. w Karczmiskach.

    Wniosek: stwierdzono, że zastosowanie NURSPRAY HC w sezonie 2023 w przypadku obu odmian miało istotny wpływ na SPAD, podobnie w przypadku masy pąkostanu na odmianie Calypso. W przypadku pozostałych badanych parametrów: długość pędu jednorocznego i liczba pąkostanów na 1 cm pędu wyniki po zastosowaniu NURSPRAY HC nie różniły się istostnie od kontroli.

    W sezonie 2024, doświadczenie prowadzono na tych samych roślinach, co w sezonie 2023. Poletka kontrolne i poletka gdzie stosowano stymulator odporności NURSPRAY HC obejmowały powierzchnie po 0,05 ha. W sezonie 2024 NURSPRAY HC został zastosowany: w dawce 0,2 l/ha w terminach: BBCH 55 widoczne pierwsze pąki kwiatowe (zbite grono) obok rozwiniętych liści – 13.04., BBCH 70 początek rozwoju owoców – 25.05., po zbiorach owoców – 26.08. Sezon 2024 charakteryzował się radykalnie innym przebiegiem warunków atmosferycznych, włączając w to wystąpienie w trakcie kwitnienia borówki przymrozków i okresowych okresów suszy i wysokich temperatur.

    Warunki meteorologiczne w Karczmiskach w 2024r. na tle średnich wieloletnich dla Lubelszczyzny.

    Z przytoczonych danych wyraźnie wynika, iż sezon 2024 odbiegał wyraźnie od średniej w zakresie średniej dobowej temperatury miesiąca, na którą składa się najniższa i najwyższa dobowa temperatura.

    1. Plonowanie borówki odmiany ‘Calypso’ i ’Cargo’ w 2024 r. w Karczmiskach.

    Wniosek: zastosowanie NURSPRAY HC, w warunkach atmosferycznych panujących w sezonie 2024 wpłynęło bardzo wyraźnie na plonowanie borówki – niezależnie od odmiany. Wzrost plonowania roślin traktowanych w stosunku do kontroli wyniósł ponad 40%. Wzrost plonowania był wyraźnie spowodowany utrzymaniem na traktowanych NURSPRAY HC krzewach znacząco większej liczby owoców niż na kontroli. Wyniki plonowania w doświadczeniu potwierdzają charakter i specyfikę działania produktu: działanie typowo zapobiegawcze, silna stymulacja w roślinie mechanizmów odporności roślin na stres wysokiej temperatury oraz stres wodny.

    2. Jakość owoców borówki odmiany ‘Calypso’ w 2024 r. w Karczmiskach.

    Wniosek: w sezonie 2024 stwierdzono wyraźny wpływ stymulatora odporności NURSPRAY HC na zawartość ekstraktu w owocach borówki. Wzrost zawartości ekstraktu po zastosowaniu NURSPRAY HC następował niezależnie od badanej odmiany. Wzrost zawartości ekstraktu w owocach roślin traktowanych NURSPRAY HC jest efektem utrzymania przez traktowane rośliny poziomu fotosyntezy mimo niesprzyjających jej przebiegowi warunków atmosferycznych.

    3. Ocena wzrostu roślin odmiany ‘Calypso’ w 2024 r. w Karczmiskach.

    Wniosek: zastosowanie NURSPRAY HC nie miało wpływu na parametry wzrostowe roślin borówki, wyniki pomiarów: SPAD, długości pędów jednorocznych były podobne jak na kontroli. Uzyskane wyniki potwierdzają charakter działania produktu NURSPRAY HC jest kwalifikowany, jako stymulator odporności, nie zaś jako stymulator wzrostu. Działanie NURSPRAY HC przejawia się w warunkach zaistnienia warunków stresowych dla roślin.

    Wnioski końcowe:

    Dwuletnie badania, prowadzone w sezonach 2023 i 2024 wyraźnie wskazują na:

    • zastosowanie NURSPRAYH HC w borówce, niezależnie od przebiegu warunków atmosferycznych w sezonie wegetacji prowadzi do:
      • wzrostu plonowania, realizowanego poprzez: większą liczbę utrzymanych przez krzewy jagód lub/i większą masę pojedynczej jagody, działanie produktu w tym zakresie jest związane jest z przebiegiem warunków atmosferycznych np. wystąpieniem przymrozków
      • NURSPRAY HC chroni aparat fotosyntetyczny przed skutkami wpływy głównie wysokich temperatur i silnego promieniowania słonecznego, działanie to potwierdza notowany wzrost SPAD i/lub wzrost zawartości ekstraktu w owocach
      • efekty działania NURSPRAY HC, jako zapobiegawczego stymulatora odporności na stresy środowiskowe należy rozpatrywać w kontekście faktycznego lub spodziewanego przebiegu warunków atmosferycznych: wysokich temperatur, wysokiego promieniowania słonecznego (przegrzanie roślin), stresu wodnego, warunków niesprzyjających fotosyntezie.

    SLICK w doświadczeniach – borówka

    Borówka amerykańska ma specyficzne wymagania glebowo-klimatyczne. Zawdzięcza to, jak się wydaje, pochodzeniu „rodziców” współcześnie uprawianych odmian. Wiemy doskonale, że krzewy borówek wymagają: gleb lekkich, próchnicznych, kwaśnych i ciepłych. W okresie wegetacji borówka wykazuje duże zapotrzebowanie na wodę, ale dla prawidłowego wzrostu i plonowania krzewów bardzo istotna jest jednak stała umiarkowana wilgotność gleby.

    Wiemy, że zalanie systemu korzeniowego krzewów, szczególnie w okresie pełni wegetacji, na okres dłuższy niż 24 godziny może doprowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń systemu korzeniowego i zamierania roślin. Kolejnymi ważnymi parametrami gleby, na której uprawiamy borówki są jej temperatura w okresie wegetacji i odczyn gleby. Literatura podaje, że rośliny te rosną najlepiej na glebach ciepłych, których temperatura w okresie wegetacji wynosi około 18-21 °C, a optymalny odczyn zamyka się w wartościach 3,8 – 4,8.
    Z uwagi na opisane wymagania założenie i prowadzenie plantacji borówek amerykańskich to spore wyzwanie agrotechniczne, organizacyjne i ekonomiczne. Wymagające odpowiedniego przygotowania stanowiska, budowy infrastruktury (np. nawadnianie, siatki), wiedzy oraz sporych nakładów finansowych. Wyzwanie to podejmuje coraz większa liczba plantatorów i jak widać z powodzeniem, bo Polska staje się liczącym się nie tylko w Europie producentem owoców borówki.

    Specyficzne wymagania krzewów borówki oraz coraz silniej zarysowujące się zmiany klimatyczne: długie fale upałów, susze, gwałtowne opady zainspirowały nas do sprawdzenia przydatności naszych dwóch nowych rozwiązań, preparatów: SLICK oraz NURSPRAY HC w produkcji owoców borówki amerykańskiej. Doświadczenia prowadzone były w sezonach 2023 i 2024 w Karczmiskach przez Pana Doktora Pawła Krawca. SLICK badany był na plantacji produkcyjnej odmiany Duke a NURSPRAY HC na dwóch odmianach borówki: Cargo i Calypso. Przebieg doświadczeń oraz uzyskane wyniki dwuletnich badań wskazują na potwierdzoną przydatność SLICK i NURSPRAY HC w uprawie i agrotechnice borówki amerykańskiej, skłaniają nas także do zaprojektowania i kontynuacji tych doświadczeń w kolejnych latach.

    SLICK – właściwości produktu

    SLICK zawiera w swoim składzie dwa typu substancji powierzchniowo czynnych: Poloksamer i etoksylowaną aminę kokosową oraz aminokwasy. SLICK zastosowany wraz z wodą do nawadniania poprawia jej dystrybucję w glebie zarówno w pionowym, jak i poziomym ruchu wody w glebie. Na glebach lekkich ogranicza przemieszczanie się wody w głąb profilu glebowego poza zasięg korzeni, zatrzymując ją w strefie systemu korzeniowego. Stosowany na glebach ciężkich, zlewnych, słabo przepuszczalnych, pomaga wodzie przesiąkać do strefy występowania systemu korzeniowego. Ogranicza tym samym straty wody wynikające z przesiąkania wody poza zasięg systemu korzeniowego na glebach lekkich oraz ogranicza straty wody wynikające ze spływów powierzchniowych, z którymi mamy do czynienia na glebach ciężkich, zlewnych. Na glebach lekkich ogranicza tym samym także straty nawozów stosowanych w fertygacji. Przeprowadzone doświadczenia nad zdolnością zatrzymywania wody w glebie (ograniczenie przesiąkania), wskazują, że dodatek SLICK do wody przeznaczonej do nawadniania pozwala na zaoszczędzenie do 28% wody – ograniczanie przesączania się wody poza zasięg systemu korzeniowego. Woda związana ze SLICK dodatkowo wolniej paruje z gleby (mniejsza ewaporacja). Przeprowadzone przez nas doświadczenia wskazują, że straty wody na skutek parowania jej z gleby mogą być mniejsze w przypadku zastosowania SLICK nawet o 20%. Efektywny ruch wody w glebie ogranicza także możliwość zalania systemu korzeniowego oraz pozwala zachować w glebie odpowiednie stosunki powietrzno-wodne, sprzyjające rozwojowi systemu korzeniowego roślin oraz mikroorganizmów glebowych. Swoją rolę w składzie SLICK odgrywają także aminokwasy. SLICK jest szczególnie bogaty w trzy aminokwasy: kwas glutaminowy, glicynę i lizynę. Wiemy, że aplikacja aminokwasów do gleby doskonale wpływa na rozwój systemu korzeniowego, bioróżnorodność mikroorganizmów glebowych. Aminokwasy zawarte w SLICK optymalizują pobieranie składników pokarmowych z gleby przez system korzeniowy, sprzyjają rozwojowi systemu korzeniowego oraz ograniczają stres suszy.

    SLICK – w doświadczeniach 2023 i 2024

    W sezonie 2023, powierzchnia doświadczenia obejmowała 0,5 ha plantacji odmiany Duke, połowa areału, czyli 0,25 ha została przeznaczona na kontrolę, na powierzchni 0,25 ha stosowano SLICK. Preparat SLICK został zastosowany na części plantacji traktowanej: 29.05 – 3 l/ha oraz w dawce 1 l/ha – 24.06. i 27.07.

    W doświadczeniu badany był szereg parametrów, między innymi:

    1. Plonowanie borówki odmiany ‘Duke’ w 2023 r. w Karczmiskach

    Wniosek: zaobserwowano wyraźny – 8% wpływ zastosowania SLICK na plonowanie odmiany Duke, na stanowisku kontrolnym zebrano 8,38 t/ha, na stanowisku gdzie stosowano SLICK zebrano 9,02 t owoców z 1 ha – różnica 8%.

    2. Wielkość oraz liczba owoców borówki odmiany ‘Duke’ w 2023 r. w KarczmiskachJakość owoców borówki odmiany ‘Duke’ w 2023 r. w Karczmiskach

    Wniosek: zaobserwowano wyraźny wpływ stosowanego preparatu SLICK na wielkość i liczbę owoców na badanych krzewach. Można stwierdzić iż wzrost plonu był spowodowany zarówno większą liczbą owoców oraz wzrostem masy pojedynczego owocu. Co ważne największy wzrost masy pojedynczego owocu stwierdzono w czasie ostatniego zbioru, w tym czasie masa 100 owoców zebranych ze stanowiska gdzie stosowano SLICK różniła się aż o 8 g w stosunku do kontroli.

    3. Jakość owoców borówki odmiany ‘Duke’ w 2023 r. w Karczmiskach

    Wniosek: zastosowanie SLICK wpłynęło pozytywnie na dwa ważne parametry jakościowe owoców: zawartość ekstraktu oraz ich twardość. Wpływ ten był szczególnie dobrze widoczny w trakcie trzeciego (ostatniego) zbioru owoców.

    4. Ocena parametrów wzrostowych roślin odmiany ‘Duke’ w 2023 r. w Karczmiskach

    Wniosek: stwierdzono wyraźny wpływ zastosowania SLICK na dwa bardzo istotne dla plonowania w kolejnym sezonie parametry wzrostowe roślin borówki: długość pędu jednorocznego oraz masę pąkostanów. Szczególnie wyraźny wpływ zastosowania SLICK zaobserwowano oceniają masę pojedynczego pąkostanu, która w przypadku SLICK była większa o około 60% w stosunku do kontroli. Większa masa pąków kwiatowych powinna przełożyć się na większą liczbę kwiatów ora owoców w kolejnym sezonie wegetacji. Dwa pozostałe parametry badane w doświadczeniu: SPAD i liczba pąkostanów na 1 cm pędu nie różniły się istotnie.

    W sezonie 2024, doświadczenie było prowadzone dokładnie na tych samych roślinach, co w sezonie 2023. Powierzchnia doświadczenia obejmowała 0,5 ha plantacji odmiany Duke, połowa areału, czyli 0,25 ha została przeznaczona na kontrolę, na powierzchni 0,25 ha stosowano SLICK. Zmianie uległy terminy aplikacji SLIC, zostały dostosowane do aktualnego przebiegu warunków atmosferycznych. Preparat SLICK został zastosowany na części plantacji traktowanej: 1 l/ha – 2.05., 1 l/ha – 4.06., 1 l/ha – 1.07., 1 l/ha – 5.08.

    Podobnie jak w sezonie 2023, w doświadczeniu w roku 2024 badany był szereg parametrów, między innymi:

    1. Plonowanie borówki odmiany ‘Duke’ w 2024 r. w Karczmiskach

    Wniosek: zastosowanie SLICK wpłynęło wyraźnie na plonowanie krzewów. Wzrost plonu w stosunku do roślin kontrolnych wynosił 29% i był znacząco większy niż w 2023. Tak wysoki wzrost plonowania można powiązać z panującym w kwietniu, maju i czerwcu deficytem opadów panującym w sezonie 2024 oraz wyraźnym wpływem aplikacji SLICK z sezonu 2023 na zapąkowanie i wzrost roślin.

    2. Wielkość owoców borówki odmiany ‘Duke’ w 2024 r. w Karczmiskach

    Wniosek: 29% wzrost plonowania po zastosowaniu SLICK, został zrealizowany poprzez wzrost masy pojedynczego owocu a głównie przez bardzo wyraźny wzrost liczby owoców na krzewach traktowanych. Widoczna i potwierdzona została obserwacja z sezonu 2023 o wpływie SLICK na zawiązanie i wielkość pąkostanów borówki.

    3. Jakość owoców borówki odmiany ‘Duke’ w 2024 r. w Karczmiskach

    Wniosek: w sezonie 2024, dzięki innemu przebiegowi warunków atmosferycznych, zaobserwowano nieco mniejszy wpływ zastosowania SLICK na badane parametry owoców. Jednak owoce z krzewów traktowanych SLICK, szczególnie w czasie ostatniego zbioru charakteryzowały się wyraźnie większą zawartością ekstraktu jak i twardością.

    Wnioski końcowe:

    • wyniki doświadczeń prowadzonych w sezonach 2023 i 2024, potwierdzają przydatność i efektywność adiuwantu doglebowego SLICK w produkcji owoców borówki amerykańskiej, szczególnie w kontekście jej wymagań glebowo-klimatycznych, jak i zachodzących zmian klimatycznych
    • w trakcie trwania doświadczeń stwierdzono wyraźny wpływ zastosowania SLICK na:
      • plonowanie roślin: plon z krzewu, plon z hektara, masę 100 owoców, liczbę owoców na krzewie
      • jakość owoców: zawartość ekstraktu, twardość owoców
    • parametry wzrostowe krzewów:
      • długość pędów jednorocznych
      • zapąkowanie – liczone masą pojedynczego pąkostanu.