Komunikat 4 z dnia 20 kwietnia 2015
- Przędziorki na plantacji truskawek
Aktualnie stan rozwoju roślin na poszczególnych plantacjach jest bardzo zróżnicowany, na co wpływ mają regionalne warunki klimatyczne, odmiana oraz sposób uprawy. Rośliny osłaniane folią bądź agrowłókniną celem przyspieszenia owocowania są lepiej rozwinięte w porównaniu do upraw polowych bez osłon. Lustracje roślin pod kątem obecności szkodników prowadzone w różnych rejonach kraju, wskazują na aktywność niektórych gatunków.
Fot. 1 Widoczny gołym okiem dorosły osobnik przędziorka, wokół niego skupiska jaj, widoczne tylko pod powiększeniem (odmiana Marmolada-Onebor w drugim roku owocowania rejon Grójca).
Fot. 2 Na ubiegłorocznych liściach widać odbarwienia liści, a pod binokularem można dostrzec skupiska jaj przędziorków (odmiana Portola posadzona wiosną 2014 roku, północna Wielkopolska).
Pomimo niekorzystnej aury niektóre szkodniki już się uaktywniły (fot.1,2). Tak jest w przypadku przędziorka chmielowca. Obserwując rośliny, szczególnie na odmianach wczesnych lub osłanianych, możemy zauważyć aktywność osobników dorosłych oraz dużą liczbę złożonych już jaj. Obecne warunki termiczne nie są wprawdzie optymalne dla rozwoju tego gatunku roztocza, jednak na liściach niektórych odmian truskawek obserwuje się jego żerowanie i rozwój. Na młodych, rozwijających się liściach roślin widoczne są już aktywne zimujące samice o charakterystycznym zabarwieniu ciała oraz jaja (fot.3) i młode osobniki nowego pokolenia (fot. 4). Osobniki dorosłe tego roztocza mają ciało o długości do 0,6 mm, widoczne na liściach jaja są żółtawe, kuliste, o średnicy około 0,14 mm (fot. 3). W zależności od warunków atmosferycznych i stanu zdrowotnego rośliny żywicielskiej, jedna samica może złożyć ponad 100 jaj. Duża płodność samic sprawia, że kolejne pokolenia są coraz bardziej liczne i w szybkim czasie mogą doprowadzić do zniszczenia roślin.
Fot. 3. Zimująca samica i jaja przędziorka chmielowca z zaznaczonymi wymiarami (31.03.2015, fot. E. Górska-Drabik).
Fot.4. Przędziorki (zaznaczone na czerwono) oraz objawy ich żerowania (kolor żółty) (31.03.2015, fot. E. Górska-Drabik).
Przędziorki żerują zwykle na dolnej stronie blaszek liściowych, gdzie można znaleźć również złożone przez samice jaja. Jednak w przypadku dużej liczebności, formy ruchome występują również na górnej stronie liścia. Na liściach stopniowo pojawiają się jasne drobne plamki, które w późniejszym czasie zlewają się pokrywając niekiedy całą ich powierzchnię. Pomimo wczesnego stanu rozwojowego rośliny, na świeżo rozwijających się liściach widoczne są już uszkodzenia liści przez szkodnika (fot.1,4). Początkowo liście żółkną, a następnie brązowieją i zasychają. Dodatkowo jednym z symptomów obecności przędziorka chmielowca na roślinach, jest obecność wytwarzanej przez przędziorki pajęczynki.
- Monitoring plantacji
Przeprowadzona w końcu marca lustracja plantacji truskawek wykazała obecność zimujących samic, osobników nowego pokolenia oraz bardzo licznych jaj (fot. 5). Na pojedynczych, świeżo rozwiniętych listkach liścia złożonego stwierdzono obecność nawet 50 jaj.
Fot. 5. Jaja przędziorka chmielowca (odmiana Alfa Centauri, 31.03.2015, fot. K. Golan).
Oceniając zagrożenie truskawek przez przędziorki należy prawidłowo określić liczebności jego populacji. Aby nie dopuścić do nadmiernego rozmnożenia tych szkodników, należy regularnie w odstępach 10-14 dniowych, w zależności od warunków pogodowych kontrolować liście. Próg zagrożenia wynosi 2 stadia ruchome przędziorka na jednym listku liścia złożonego. Do zwalczania tego szkodnika zarejestrowany jest akarycyd Ortus 05SC, w dawce 1,5 – 2 l na ha + adiuwant Spur 0,2 l/ha: zwalczający stadia ruchome, do zastosowania po zaobserwowaniu wystąpienia szkodnika (raz w sezonie). Godnym polecenia jest nowo zarejestrowany preparat Envidor 240 SC zwalczający młode stadia ruchome. Zalecana dawka to 0,4 l na ha, do stosowania raz w sezonie, przed kwitnieniem.
Dr hab. Edyta Górska-Drabik, dr hab. Katarzyna Golan
Katedra Entomologii
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
