Komunikat dla Grupy Truskawkowej

Numer XII z dnia 2 maja 2016

Mączniak prawdziwy i choroby liści truskawki

Mączniak prawdziwy i choroby liści truskawki

W okresie intensywnego przyrostu masy liściowej, może dochodzić do infekcji ze strony sprawców chorób liści. Do najpopularniejszych i najgroźniejszych chorób możemy zaliczyć:

Białą plamistość liści wywoływaną przez grzyb Mycosphaerella fragariae

Czerwoną plamistość liści wywoływaną przez grzyb Diplocarpon earliana

Mączniak prawdziwy truskawki wywoływany przez grzyb Sphaerotheca macularis

Fot. 1. Objawy   białej plamistości na liściach porażonych w poprzednim sezonie. Źródło zarodników porażających tegoroczne liście. 

Na plantacji mogą pojawiać się też inne groźne choroby liści i ogonków liściowych. Takie jak antraknoza truskawki i szara pleśń. Liście są „zieloną fabryką rośliny”, w nich zachodzą niezbędne dla prawidłowego wzrostu i plonowania procesy metaboliczne. Każdorazowe uszkodzenie liści przez choroby, przyczynia się do obniżenia kondycji roślin, co prowadzi do spadku potencjału plonotwórczego, a więc obniżenia plonowania, a nawet do zamierania części lub całych roślin. Dlatego ważne jest, aby każdy plantator prowadził lustracje plantacji w celu oceny występowania chorób w danej lokalizacji. Stan zdrowotny roślin na poszczególnych plantacjach może być bardzo różny, gdyż zależy od panujących lokalnie warunków pogodowych, uprawianej odmiany, sposobu uprawy, stanowiska oraz nasilenia występujących chorób.

Fot. 2  Charakterystyczne dla mączniaka prawdziwego, porażenie spodniej strony liścia truskawki.

Fot. 3 Objawy porażenia mączniakiem prawdziwym na górnej stronie blaszki liściowej, szczególnie dobrze widoczne na niektórych odmianach.

1. Zasady prowadzania lustracji na obecność chorób liści.

Mączniak prawdziwy truskawki – lustracje na plantacji należy prowadzić od początku wegetacji aż do jej zakończenia w danym sezonie. Ocenie poddajemy 100 liści losowo wybranych. Jeśli objawy choroby (charakterystyczny biały nalot) występują na więcej niż 5 % sprawdzanych liści jest to sygnał do wykonania zabiegu.

Biała i czerwona plamistość liści – na nowo zakładanych plantacjach lustracje wykonujemy tuż po posadzaniu roślin a na owocujących plantacjach w okresie kwitnienia i po zbiorach owoców. Ocenie poddajemy 100 liści losowo wybranych. Próg zagrożenia dla plantacji młodych to 1 % porażonych liści a dla plantacji owocujących to 5 % porażonych liści.

Grzyb Sphareotheca macularis, sprawca mączniaka prawdziwego, jest wyspecjalizowanym organizmem porażającym truskawki i poziomki. Do silnych infekcji dochodzi przede wszystkim w warunkach suchej, bezdeszczowej pogody, przy wyższych temperaturach i niskiej wilgotności powietrza. Na porażenie szczególnie narażone są rośliny uprawiane pod osłonami, lub okrywane folią perforowaną czy agrowłókniną. Dlatego przy tego typu uprawach należy zwracać szczególną uwagę na występowanie mączniaka prawdziwego. Lustracje należy prowadzić częściej i bardziej dokładnie niż na roślinach uprawianych w otwartym polu.

2. Podatność poszczególnych odmian na porażenie przez mączniaka prawdziwego.

Aktualnie w naszym kraju, w uprawach towarowych występuje duża liczba uprawianych odmian truskawek o różnej podatności na chorobę. Do odmian najbardziej podatnych na porażenie można zaliczyć ‘Honeoye,’ ‘Florence’ czy ‘Darselect’, natomiast mniejszą podatnością charakteryzują się na przykład odmiany ‘Cuprid’ czy ‘Vibrant’ (patrz wykres).

Wykres 1. Nasilenie mączniaka prawdziwego na różnych odmianach truskawki.

Główne czynniki wpływające na poziom porażenia roślin przez mączniaka prawdziwego to przede wszystkim podatność odmiany, przebieg warunków pogodowych oraz obfitość źródła infekcji w otoczeniu roślin. Dlatego usuwanie porażonych liści z plantacji jest ważnym zabiegiem ograniczającym potencjał infekcyjny. Takie prace można wykonać podczas prac pielęgnacyjnych na plantacji np. podczas mechanicznego usuwania chwastów z rzędów roślin.

Fot. 4. Objawy mączniaka prawdziwego na liściu odm. ‘Clery’. Widoczne czerwonawe przebarwienia świadczące o zniszczonej grzybni przez zastosowany fungicyd.

W polowej uprawie truskawek, bez osłon, pierwsze objawy choroby pojawiają się zwykle na przełomie kwietnia i maja. Porażone młode liście są charakterystycznie łódeczkowato wygięte ku górze a na odsłoniętej spodniej stronie widoczny jest biały nalot. Silnie porażone liście mogą przebarwiać się na czerwono, ich wzrost jest zahamowany, są sztywne i szeleszczące. Dlatego już pierwsze widoczne objawy powinny być sygnałem o konieczności wykonania zabiegu, zanim grzyb zacznie obficie zarodnikować i rozprzestrzeniać się na kolejne rośliny. Zarodnikowaniu i rozprzestrzenianiu zarodników grzyba sprzyja ciepła (15-27°C) i sucha, a infekcjom – wysoka wilgotność utrzymująca się wewnątrz rośliny truskawki.

3. Profilaktyka
   1. Dobór odmian mniej podatnych na mączniaka prawdziwego.
   2. Racjonalne nawożenie azotowe, zbyt silne nawożenie powoduje wzrost podatności.
   3. Nie dopuszczenie do zbytniego zagęszczenia roślin, które stwarza warunki bardziej sprzyjające dla infekcji.
   4. Okresowe przewietrzanie plantacji, na których rośliny są okrywane celem przyspieszenia wegetacji.
   5. Stosowanie nawozów zawierających siarkę, która korzystnie wpływa na ograniczenie mączniaka prawdziwego, gdyż siarka przyspiesza przemiany azotowe w roślinie.

4. Ochrona chemiczna truskawek

Zabiegi ochrony roślin przed chorobami liści należy wykonywać zapobiegawczo przed pojawieniem się objawów choroby. Do tego celu najbardziej polecane są preparaty biologiczne:

VAXIPLANT SL w dawce 1 l/ha i POLYVERSUM WP w dawce 0,1 kg/ha

Po zauważaniu pierwszych objawów i przekroczeniu progu ekonomicznego zagrożenia można sięgnąć po jeden z preparatów chemicznych. Do ochrony truskawek przed chorobami liści zarejestrowanych jest szereg związków.

Fungicydy z grupy strobiluryn

ZATO 50 WG w dawce 0,25 kg/ha zwalcza mączniaka prawdziwego i białą plamistość liści

Fungicydy z grupy triazoli

DOMARK 100 EC w dawce 0,6 l/ha zwalcza mączniaka prawdziwego i białą plamistość liści

TOPAS 100 EC w dawce 0,5 l/ha zwalcza mączniaka prawdziwego

W celu zwalczania białej plamistości liści i antraknozy truskawek można zastosować dwu składnikowy preparat SCORPION 325 SC w dawce 1 l/ha.

Godnym polecenia adiuwantem, jako dodatek do fungicydów zwalczających choroby liści, jest  PROTECTOR w dawce 0,2 l/ha. Zapewnia on dobrą przyczepność cieczy roboczej do powierzchni liścia, poprawia skuteczność substancji aktywnej, oraz zwiększa odporność substancji na zmywanie przez deszcz.

W okresie kwitnienia truskawek główną zwalczaną chorobą jest szara pleśń. W tym celu należy zastosować najlepsze dwu składnikowe fungicydy, takie jak LUNA SENSATION 500 SC w dawce 0,8 l/ha, SIGNUM 33 WG w dawce 1,8 kg/ha. Te preparaty oprócz szarej pleśni zwalczają też mączniaka prawdziwego i biała plamistość liści. Dlatego w okresie kwitnienia stosując te preparaty przeciwko szarej pleśni zwalczane są również choroby liści. Nie ma więc potrzeby wykonywania dodatkowych zabiegów zwalczających choroby liści. Stosowanie wyżej wymienionych fungicydów pozwala na kompleksową ochroną roślin przed najgroźniejszymi chorami.

dr hab. Anna Bielenin

Albert Zwierzyński