Choroby cebuli.

Jak już wcześniej pisałem w Polsce są nowe choroby występujące na uprawach cebuli. Na początku uprawy w czasie kiedy się jeszcze nikt nie spodziewa ataku chorób grzybowych może wystąpić Stmphylium. Choroba ta w roku 2014 wystąpiła podczas produkcji rozsady cebuli sadzonej do tuneli foliowych. Objawy były mylone z szarą pleśnią i z mączniakiem rzekomym. W uprawie polowej grzyb może infekować rośliny zaraz po wschodach , czyli w fazie flagi czy pierwszego liścia. Infekcje są wzmożone podczas stresowych warunków dla uprawy cebuli. Takie warunki to przymrozki, silne wiatry z piaskiem uszkadzające mechanicznie tkani, długotrwała susza z wysokimi temperaturami itp. Jakie objawy powinny zaniepokoić producenta. Otóż choroba ta atakuje najstarsze liście na roślinie u których zasychają wierzchołki tych liści, a następnie pojawia się obumarła tkanka po wewnętrznej stronie liścia biegnąca do dołu. Takie liście obumierają. Takie objawy mylone są z niedoborami składników pokarmowych, które jednak zwykle występują na liściach najmłodszych. Jeżeli chodzi o ochronę to najskuteczniejsze jest zapobieganie dlatego też w wielu krajach Europy Zachodniej plantacje cebuli są opryskiwane mankozebem z dodatkiem siarczanu magnezu 3-4 razy przed pierwszy zabiegiem na mączniaka rzekomego. Oczywiście preparaty oparte na mankozebie również będą zapobiegały pojawieniu się mączniaka. Jeżeli już wystąpią pierwsze objawy choroby to niestety w Polsce na tą chorobę nie ma zarejestrowanych preparatów co gorsze taka choroba nie jest opisana i nie jest powszechnie znana, oraz nie ma polskiej nazwy. W Niemczech stosuje się Signum z siarczanem magnezu, a od kiedy pojawił się Skorpion to również i on zwalcza tą chorobę, ale również z siarczanem magnezu. Trudno jest powiedzieć w tej chwili czy Fandango też będzie skuteczne.

Następne w kolejności które mogą się pojawić to choroby odglebowe typu fuzarium czy też różowienie korzeni. Jeżeli w glebie znajdują się grzyby patogeniczne i występują sprzyjające warunki do infekcji to niestety rośliny cebuli są porażane przez te patogeny. Sprzyjające warunki do infekcji to wysoka temperatura powietrza i gleby. Jeżeli gleba przez dłuższy czas będzie dobrze wygrzana ( temperatura powyżej 20^oC ) to następują infekcje. Zwykle taka pogoda zaczyna się pod koniec maja na przełomie czerwca czyli w czasie kiedy cebula zaczyna najszybciej przyrastać. Objawy widać dopiero w późniejszym okresie kiedy cebule przedwcześnie wytwarzać suchą łuskę i nie przyrastają lub zaczyna ginąć szczypior. Z tego też względu należy zapobiegać takim chorobom. Leczenie niestety jest praktycznie niemożliwe z braku preparatów. Tak więc pod koniec maja kiedy zaczyna się cieplejsza niż zwykle pogoda, a gleba jest jeszcze wilgotna należy wykonać oprysk preparatem Polversum WP
 używając dużej ilości wody lub podczas dużej rosy w nocy, albo podczas mżawki. Można również wykonać szybkie deszczowanie małą dawką wody około 5-10 mm. Jeżeli gleba jest sucha to dobrze by było doprowadzić ją do stanu uwilgotnienia deszczując wcześniej uprawę. Taki zabieg powtarzamy po 10-14 dniach. Trzeba tylko zwrócić uwagą na warunki zastosowania preparatu, który jest wrażliwy na występujące na liściach fungicydy. Przygotowanie zabiegu powinno przebiegać zgodnie z etykietą. Wtedy to mamy pewność, że preparat będzie dobrze działał. Oczywiście w końcowej fazie wzrostu też mogą nastąpić infekcje patogenami doglebowymi, ale cebula będzie już wyrośnięta i osiągniemy zadowalający plon. Natomiast porażone główki mogą nie nadawać się do długiego przechowywania.  

Grzyby z rodzaju alternaria też mogą spowodować straty w uprawie cebuli. W ostatnich kilku latach wystąpił problem z grzybem Alternaria Pori. Jeżeli chodzi o grzyby z rodzaju alternaria to zwykle atakują one tkanki obumarłe, ale infekcje mogą rozchodzić się również na tkanki żywe. W sprzyjających warunkach po kilku do kilkunastu dniach może dojść do całkowitego zniszczenia szczypioru. Najstarszy szczypior zasycha od czubka, ale na całym obwodzie. Wyschnięte miejsca pokrywają się charakterystycznym czarnym nalotem zarodników. Na zdrowej tkance pojawiają się również okrągłe lub owalne plamy z nalotem zarodników w kolorze szarym, czerwonym i fioletowym. Ochrona przed takimi grzybami jest niezwykle trudna z powodu braku preparatów o działaniu interwencyjnym – wyniszczającym. W przypadku alternrii możemy tylko zapobiegać przed infekcją grzyba. Do tego celu służy większość preparatów stosowanych w ochronie przed mączniakiem rzekomym.

Botrytis Sqomoza to choroba jeszcze mniej znana w Polsce, aczkolwiek kilka lat temu widziałem objawy na cebuli zimującej w gruncie w okolicy Kalisza. W Holandii i Belgii ten patogen atakuje również por. Na liściach występują białe dość regularne plamy przypominające objawy jak po przejściu lekkiego gradobicia. Do zwalczania możemy używać preparatów zarejestrowanych do zwalczania szarej pleśni w uprawie cebuli.    

Inny problem chorobowy to mączniak rzekomy. Jest to najgroźniejsza choroba cebuli, ale występuje na plantacjach do wielu lat i jest dość dobrze poznana. Są również zarejestrowane bardzo skuteczne preparaty zarówno interwencyjne jak i zapobiegawcze. Najważniejszy problem to ocenić kiedy mogą wystąpić pierwsze infekcje. Choroba infekuje cebule kiedy zwilżenie szczypiory jest dłuższe niż 4 godziny. Tak więc jeżeli wschód słońca jest około 4 rano, a wychodząc o godzinie 8 na plantacje widzimy że szczypior jest mokry wtedy może dochodzić do infekcji i należy rozpocząć ochronę. Pierwsze objawy na szczypiorze widoczne są po 10-12 dniach. Choroba nie i infekuje szczypioru podczas opadów. Tak więc jeżeli występują takie warunki należy rozpocząć opryskiwanie preparatami systemicznymi o szybkim działaniu wyniszczającym np. Ridomil Gold. Następnie do końca należy plantacje opryskiwać preparatami wgłębnymi czy też kontaktowymi lub w razie potrzeby systemicznymi pamiętając o zmianach substancji aktywnych a nie nazw preparatów.

Przy stosowaniu fungicydów do ochrony przed chorobami szczypioru warto pamiętać o dodatku adiuwanta Protector , gdyż zwiększa on przyczepność do liści cebuli i hamuje spływanie substancji aktywnej po liściu.

Zwiększa on również odporność preparatów na zmywanie podczas deszczu lub deszczowania

Mancozeb + Protector                               Mancozeb + zwilżacz

Warto również zwrócić uwagę, że dodatek niektórych silnych zwilżaczy może spowodować rozpuszczenie naturalnej ochronnej warstwy woskowej co może zwiększyć podatność roślin na choroby.