Komunikat XV z dnia 22.05.2015
Rozkładanie ściółek na plantacjach truskawek
Fot. 1 Słoma przygotowana do rozłożenia w rzędach truskawek.
- Zalety ściółkowania
Ściółkowanie gleby na plantacjach truskawki gruntowej jest zabiegiem przynoszącym wymierne korzyści zarówno pod względem poprawy warunków wzrostu i rozwoju roślin jak i niewątpliwej poprawy jakości handlowej owoców. Tradycyjnym i najczęściej stosowanym materiałem do ściółkowania jest słoma zbożowa. Najbardziej przydatne do tego celu są słomy:
- żytnia,
- pszenżytnia,
- pszenna.
Znacznie szybciej mineralizowane są słoma jęczmienna i owsiana. Mniej przydatna jest słoma rzepakowa ze względu na odmienne parametry fizykochemiczne oraz skład chemiczny (np. zdecydowanie mniej krzemu).
Do niewątpliwych zalet ściółkowania gleby należy zaliczyć:
– poprawę warunków wodnych: okrywa powierzchni gleby ściółką zmniejsza straty wilgoci związane z parowaniem,
– ograniczenie zachwaszczenia: warstwa ściółki rozłożona na powierzchni gleby utrudnia wzrost i rozwój chwastów,
– zmniejszenie natężenia infekcji chorobotwórczej na owocach (głównie ze strony szarej pleśni),
– poprawę warunków termicznych gleby,
– ochronę gleby przed erozją wietrzną i wodną.
- Technika ściółkowania
Słomę rozdrobnioną na kilkucentymetrowe odcinki należy rozkładać na powierzchni gleby warstwą o grubości ok. 10-15 cm. Im grubsza warstwa ściółki tym lepsza ochrona przeciw rozwojowi chwastów ale jednocześnie jest utrudniona wymiana gazowa w glebie. W związku z tym na glebach ciężkich lub zlewnych należy stosować cieńszą warstwę ściółki niż na glebach lekkich, łatwo przepuszczających wodę. Do ściółkowania plantacji można nabyć specjalne maszyny rozdrabniające słomę i rozścielające ją na plantacji truskawek lub prace wykonać ręcznie (fot. 2).
Fot. 2. Ręcznie ściółkowanie plantacji słomą zbożową.
- Termin ściółkowania
Ściółki na plantacjach truskawki gruntowej należy rozkładać zanim dorastające owoce zaczną przechylać kwiatostany do ziemi (fot. 3). Opóźnienie terminu ściółkowania może wiązać się z zabrudzeniem dorastających owoców (tzw. zapiaszczeniem) co istotnie pogarsza ich wartość handlową. Ściółkę ze słomy warto także rozłożyć w międzyrzędziach zagonów okrytych folią co również będzie chronić owoce przed zabrudzeniem (fot. 4).
Fot. 3 Owoce zabrudzone na plantacji truskawki zbyt późno położona została ściółka.
Fot. 4. Ściółkę ze słomy warto również rozłożyć w międzyrzędziach zagonów okrytych folią.
- Ściółki a nawożenie mineralne
Ściółki na plantacjach truskawki gruntowej należy rozkładać po zastosowaniu pełnego nawożenia doglebowego (fot. 5). Wysiew nawozów mineralnych na rozłożoną ściółkę organiczną może w niektórych warunkach zmniejszać efektywność nawożenia oraz niepotrzebnie przyspiesza rozkład rozłożonego materiału organicznego. Należy również pamiętać, iż słoma zbożowa jest materiałem o szerokim stosunku węgla do azotu – proporcja C:N w słomie zbożowej wynosi jak 80-100: 1. Oznacza to, iż mikroorganizmy rozkładające słomę, mając do dyspozycji wystarczająco węgla i mało azotu, mogą pobierać ten makroskładnik z wierzchniej warstwy gleby. Może to powodować czasowy spadek zawartości azotu dostępnego dla roślin.
Zalecenia nawozowe opracowane na podstawie analizy chemicznej gleby, zostały opracowane z uwzględnieniem tej sorpcji biologicznej. Jeżeli jednak właściciel plantacji stosował niższe dawki nawozów od zalecanych, to po rozłożeniu ściółki ze słomy (lub innego materiału o szerokiej proporcji C:N) może wystąpić czasowe ogłodzenie roślin (głównie azotowe).
Fot. 5. Nawozy mineralne należy wysiać przed rozłożeniem ściółki, co gwarantuje prawidłowe rozpuszczenie i przemieszczanie się składników do ryzosfery.
Fot. 5. Prawidłowo wyściółkowana plantacja odmiany Vibrat.
Dr hab. Zbigniew Jarosz
Katedra Uprawy i Nawożenia
Roślin Ogrodniczych
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie