Opis optymalnych warunków przechowywania jabłek, aby ich jakość była na wysokim poziomie.

Doświadczenia własne wskazują, że przy plonie jabłek ‘Jonagored’ około 50 ton z ha, opóźnianie terminu zbioru daje codzienny W dzisiejszych czasach sadownicy mają spore wyzwanie, aby przy stale rosnących wymaganiach odbiorców jabłka były wysokiej jakości przez cały rok, żeby mogli konkurować na rynku europejskim. Szansą są na pewno innowacyjne sposoby przechowywania owoców. Są coraz nowsze metody, które umożliwiają sadownikom skuteczne regulowanie pozbiorczego dojrzewania jabłek, bez negatywnych następstw wynikających z długotrwałego ich przechowalnia.

Jakość jabłek zależy przede wszystkim od ich gatunku i odmiany. Według badań konsumentom najbardziej zależy na: świeżym wyglądzie, twardości miąższu oraz smaku jabłek. Decyzja konsumenta związana z chęcią ponownego nabycia jabłek danej odmiany w około 50% uzależniona jest od jędrności, która powinna wynosić nie mniej niż około 55 N (tj. około 5,5 kG).

Wiadomo, że dopóki owoce pozostają na drzewie, zwiększają swoją masę i objętość oraz nabierają atrakcyjnego wyglądu. Z tego powodu wśród niektórych sadowników występuje skłonność do opóźniania terminu ich zbioru jego przyrost od 110 kg/ha do 150 kg/ha owoców.

Z danych tych wynika, że opóźniając zbiór jabłek o tydzień, sadownik uzyskuje w ten sposób przyrost produkcji wynoszący 800–1100 kg/ha. Takie owoce w czasie przechowywania wcześniej jednak dojrzewają niż jabłka zebrane w optymalnym terminie, zatem powinny być od momentu zbioru otoczone szczególną opieką.

Poniżej zostało opisane badanie przedstawiające zmiany podstawowych parametrów jakości jabłek odmiany ‘Jonagored’ zebranych w różnym stanie fizjologicznym. Doświadczenie prowadzono w sezonie przechowalniczym 2011/2012. Jabłka zbierano w dwóch terminach, tj. 26 września i 3 października 2011 r.; pierwszy termin wyznaczono przy użyciu metody indukowanego etylenu. Bezpośrednio po zbiorze owoce umieszczono w temperaturze 1°C. Po tygodniu, połowę owoców poddawano działaniu preparatu SmartFresh™ (0,65 μl 1-MCP•l-1). Następnie jabłka zarówno traktowane, jak i nietraktowane tym produktem przechowywano w atmosferze zawierającej 1,5% CO2 i 1,5% O2. Jakość i zdolność przechowalniczą oceniano po 4, 6, 8 i 9 miesiącach przechowywania oraz jednym dniu w temperaturze 20°C i każdorazowo powtarzano po dodatkowych 6 dniach przetrzymywania owoców w 20°C. Na tej podstawie próbowano ustalić optymalną długość przechowywania jabłek w warunkach ULO, zależnie od terminu zbioru i kombinacji z preparatem SmartFreshTM.

Jabłka przechowywane bez użycia preparatu SmartFreshTM intensywniej wydzielały etylen przez jabłka zebrane 3 października niż 26 września 2011 r. Proces ten zahamowano wręcz całkowicie, poddając owoce działaniu produktu SmartFreshTM. Dzięki temu znacznie zwolnił się postępujący proces mięknięcia jabłek zarówno w czasie przechowywania, jak i w warunkach symulowanego obrotu towarowego.

Jędrność zależała w sposób istotny od traktowania owoców preparatem SmartFreshTM we współdziałaniu z terminem zbioru jabłek i długością ich przechowywania.

Współdziałanie to wyraziło się w tym, że dodatni wpływ preparatu SmartFreshTM na jędrność jabłek zwiększał się wraz z wydłużaniem sezonu przechowalniczego. Najniższa wartość tego wskaźnika dla owoców poddanych działaniu 1-MCP wynosiła 71,3 N, a dla owoców niepodanych działaniu tego preparatu – 46,8 N. Z drugiej strony, po 8 miesiącach przechowywania jabłka wykazywały na ogół istotnie niższą jędrność niż po 6 miesiącach przechowywania, ale tylko wówczas, gdy po zbiorze nie poddano ich działaniu preparatu SmartFreshTM. Użycie tego preparatu zapobiegło zmniejszeniu się jędrności miąższu zarówno w czasie przechowywania, jak i w warunkach obrotu handlowego, niezależnie od terminu zbioru jabłek.

Opisane zależności notowano zarówno bezpośrednio po przechowywaniu, jak i po 7 dniach symulowanego obrotu.

Preparat SmartFreshTM skutecznie ograniczał spadek kwasowości jabłek dopiero od szóstego miesiąca przechowywania. Wyjątek od tej reguły stanowiły owoce z II terminu zbioru, u których po symulowanym obrocie obserwowano istotnie większą kwasowość pod wpływem produktu SmartFreshTM , także po czterech miesiącach przechowywania. Z drugiej strony, jabłka pochodzące z I terminu zbioru miały wyższą kwasowość miareczkową zarówno bezpośrednio po przechowywaniu, jak i po przetrzymywaniu w warunkach obrotu towarowego niż owoce zbierane w II terminie, ale tylko wówczas, gdy nie poddawano ich działaniu preparatu SmartFreshTM. Należy zaznaczyć, że ujawniły się też pewne różnice w tempie spadku kwasowości jabłek w poszczególnych kombinacjach doświadczenia.

W sezonie przechowalniczym 2011/2012 jabłka odmiany ‘Jonagored’ ulegały tylko jednej chorobie fizjologicznej, tj. rozpadowi miąższu. Objawy rozpadu obserwowano w warunkach obrotu towarowego, dopiero po 8 i 9 miesiącach przechowywania i tylko w przypadku jabłek zebranych w II terminie, których nie poddano działaniu preparatu SmartFreshTM.

Spośród chorób grzybowych zaobserwowano objawy gorzkiej zgnilizny. Występowanie tej choroby zależało w sposób istotny od kombinacji z preparatem SmartFreshTM we współdziałaniu z terminem zbioru i długością przechowywania. Współdziałanie takie rozpatrywane bezpośrednio po przechowywaniu wyraziło się w zdecydowanie większym nasileniu gnicia po 8 i 9 miesiącach przechowywania, ale tylko w przypadku owoców zbieranych w II terminie, które przechowywano bez użycia preparatu SmartFreshTM. Użycie tego produktu zapobiegło występowaniu gorzkiej zgnilizny. Podobne współdziałanie zauważono po symulowanym obrocie hurtowo-detalicznym.

Z przeprowadzonych badań wynika, że jabłka ‘Jonagored’ zebrane w początkowej fazie klimakterycznego wzrostu produkcji etylenu, w warunkach ULO bez użycia preparatu SmartFreshTM można bezpiecznie przechowywać do 8 miesięcy. Natomiast jabłka zbierane później, jako owoce fizjologicznie starsze, dość szybko stają się jednak zbyt miękkie dla konsumenta i jednocześnie mają zwiększoną podatność na rozpad miąższu i gorzką zgniliznę. Ich przechowywanie w ULO bez użycia 1-MCP należy zakończyć po 4–5 miesiącach. W takich samych warunkach przechowywania, ale poddając jabłka działaniu preparatu SmartFreshTM, sezon przechowalniczy może trwać 9 miesięcy, także w przypadku zbioru owoców po rozpoczęciu klimakterycznej produkcji etylenu.