Produkcja rozsady pomidorów gruntowych.

Produkcja rozsady.Pomidory gruntowe dla przetwórstwa produkowane są w wielu gospodarstwach, jednak nie wszyscy podejmują się produkcji rozsady we własnym zakresie. Producenci, którzy nie podejmują się wyprodukowania rozsady we własnym gospodarstwie zwykle nie mają ogrzewanych tuneli foliowych, często też nie posiadają takich umiejętności jak również chcą wydłużyć sobie czas wolny od zajęć w gospodarstwie. Produkcja rozsady nie nastręcza wielu problemów, ale tak jak przy każdym przedsięwzięciu trzeba wiedzy, dokładności i zaangażowania.

Wybór wielodoniczek.Rozsadę pomidorów gruntowych dla przetwórstwa od kilku lat praktycznie w 100% produkuje się w wielodoniczkach. Często w swojej praktyce spotykam się z pytaniem jakiej wielkości multiplety wybrać. Otóż w gospodarstwach gdzie zwykle nie ma w użyciu odpowiednich wózków do transportu wielodoniczek, a rozsadę trzeba przewieźć na pola odległe od siedliska można wykorzystać tace mieszczące się w skrzynki uniwersalne czyli o wymiarach 33X55 cm. Wielodoniczki umieszczone w skrzynkach mogą być sztaplowane na przyczepach na dowolną wysokość. Często też producenci przed wyjazdem na pole wyciągają rozsadę z multipletów i układają ją do skrzynek. Wtedy rozmiar tac nie ma żadnego znaczenia. Na co ma wpływ wielkość pojedynczej doniczki. Otóż wielkość pojedynczej doniczki na tacy ma wpływ tylko i wyłącznie na wielkość plonu wczesnego uzyskanego z uprawy. Po doświadczeniach w Instytucie Warzywnictwa na początku lat 2000 okazało się, że plon ogólny w zależności od wielkości komórek w tacy nie różni się wiele. Natomiast plon wczesny jest zdecydowanie największy kiedy rozsadę produkujemy w tacach gdzie średnica pojedynczej doniczki wynosi około 5,5 cm (tace 40×60 o 54 doniczkach). Najmniejszy plon wczesny i największe opóźnienie w plonowaniu uzyskano w doniczkach o średnicy 2,8 cm ( tace 40×60 cm o 160 doniczkach)

Wielkość wielodoniczek czyli bryły korzeniowej, a pośrednio części nadziemnej wpływa na uzyskanie plonu wczesnego. Co prawda z różnej wielkości doniczek owoce pomidorów możemy zacząć zbierać w przybliżonym czasie, ale wielkość zbioru będzie różna. W praktyce wygląda to tak, że pomidory posadzone z rozsady o wielkości doniczek 5 cm zaczynają plonować około dwóch tygodni wcześniej niż te posadzone z rozsady o bryle korzeniowej poniżej 3 cm. W takim układzie należy się spodziewać, że wzmożone kwitnienie, a potem wyrastanie owoców przebywa również we wcześniejszym czasie. Z tego też powodu należy spodziewać się również większej liczby owoców dojrzałych. Dojrzewają one w bardziej optymalnych temperaturach czyli zazwyczaj w sierpniu. Owoce dojrzałe zebrane wcześniej pozwolą na szybsze wyrośnięcie i dojrzenie pozostałych owoców. Jeżeli w miesiącu sierpniu przyjdzie okres posuchy czy też suszy pomidory posadzone z rozsady mniejszej podczas rośnięcia trafią na niekorzystne warunki i mogą nie wyrosnąć do wymiarów określonych dla danej odmiany. Niestety będziemy mieli wtedy mniejszy plon. W roku 2014 w okolicy Włocławka po 20 września przyszły przygruntowe przymrozki, które co prawda nie spowodowały strat w plonie owoców, ale spowodowały zatrzymanie wegetacji i późny plon owoców był zdecydowanie niższy od pomidorów posadzonych z rozsady dużej. Tak wczesne przymrozki niestety nie należą do rzadkości w rejonach gdzie uprawia się pomidory. Oczywiście w ostatnich latach ich nie było.

Wielkość roślin po 21 dniach od wysadzenia zależności od wielkości doniczek Wielkość krzak okresie zbiorów.

Siew nasionKiedy mamy już wybrane wielodoniczki możemy przystąpić do wysiewu nasion. Ze względu, że nasiona pomidorów są płaskie trudno je wysiać precyzyjnymi siewnikami do wielodoniczek. Tak więc można nasiona wysiać rzutowo do skrzynek wysiewnych z substratem torfowym. Zwykle wysiewa się od 500 do 1000 nasion w skrzynkę 40×60 cm. Po wysiewie nasion na uprzednio podlany i dokładnie wyrównany substrat warto nasiona przed ich przykryciem spryskać roztworem preparatu BlackJak w proporcji 250 ml/ 100 litrów wody. Należy tak dobrać ilość cieczy roboczej aby nie przekroczyć 250 ml BlackJak na rozasde przeznaczona na powierzchnię 1 ha. Kilkuletnie obserwacje wskazują że taki zabieg polepsza i przyśpiesza wschody roślin.

Siewki pomidora 10 dni po wysadzeniu.

Ma to również wpływ na rozrost systemu korzeniowego w pierwszej fazie wzrostu, a co za tym idzie lepsze pobieranie fosforu (szczególnie w warunkach niskich temperatur, często występujących w tym okresie) . Charakterystyczne przebarwienia świadczące niedoborach fosforu występujące po kilku zimnych nocach, na roślinach traktowanych BlackJak przebarwienia nie występują.

Następnie przysypujemy nasiona przesianym, suchym piaskiem, perlitem czy też wermikulitem w zależności od tego co jest dostępne. Jeżeli wysiewamy nasiona pomidorów w wielodoniczki po jednym w komórką możemy je również zrosić roztworem BlackJak. Nasiona pomidorów po wysiewie umieszczamy w pomieszczeniu gdzie panuje temperatura około 25-27o C. Taką temperaturę należy utrzymać aż do wschodów. Przy optymalnej temperaturze i wilgotności podłoża wschody pojawiają się już po 3-4 dniach od wysiewu. Utrzymanie optymalnej temperatury przez pierwszy okres wpływa na szybkość i równomierność wschodów oraz na ich wyrównanie. Oczywiście kiedy pojawiają się wschody musimy zapewnić roślinom światło. Dlatego też jeżeli kiełkujemy nasiona w ciemnych pomieszczeniach to kiedy tylko zaczyna pękać wierzchnia warstwa podłoża należy pojemniki jak najszybciej wystawić do jasnego pomieszczenia. Nasiona kiełkujące bez światła wyciągają się i część podliścieniowa jest długa i biała, co powoduje przewracanie się siewek i wątpliwej jakości rozsadę. Po wzejściu roślin obniżamy temperaturę do około 16o C w nocy i jeżeli to możliwe około 22o C w dzień. Ze względu na to, że nie wszystkie nasiona są zaprawiane przez firmy nasienne, a zaprawianie samodzielne tak niewielkich ilości nasion samodzielnie jest niemożliwe po rozłożeniu liścieni nasze siewki powinny być podlane preparatem Previcur Energy 840 SL lub Polyversum WP (w przypadku nasion niezaprawianych)

Przepikowanie

Jeżeli pomidory wysiane są w skrzynki wysiewne to do przepikowania przystępujemy wtedy gdy rośliny są już dość sztywne i zaczynają wypuszczać liść właściwy. Ilość wysianych roślin trzeba tak zaplanować, aby jak najszybciej je przepikować. Kiedy STANDARD BLACKJAK rośliny wytworzą pierwszy liść właściwy zaczynają bardzo szybko rosnąć do góry zwłaszcza tym gdzie jest dość duże zagęszczenie. Podczas pikowania trzeba zwracać uwagę aby korzenie siewek były dobrze obciśnięte substratem. W wielu przypadkach podczas pracy siły najemnej zwykle obciśnięta jest ziemia wokół łodygi a wokół korzeni jest powietrze. Takie rośliny słabo się przyjmują, a podczas ciepłej i słonecznej pogody wręcz usychają. Dobrze zapikowane siewki, kiedy ciągniemy za liścienie muszą stawiać opór i nie powinny zbyt łatwo dać się wyciągnąć z gleby. W czasie przyjmowania się siewek najlepiej utrzymać w obiektach temperaturę w nocy na poziomie minimum 12o C. Wtedy rośliny przyjmują się dobrze i szybko zaczynają rosnąć. Po przyjęciu się siewek można jeszcze raz podlać je roztworem preparatu BlackJak z ddatkiem fungicydów Prewicur Energy 0,15% i Topsin 0,1%.

Nawożenie rozsadyPo 7-10 dniach od przyjęcia się rozsady należy rosnące rośliny zacząć dokarmiać roztworami nawozów. Ma to być dokarmianie doglebowe, aby tam uzupełnić braki składników pokarmowych, a nie dolistne. Wybieramy taki nawóz, albo tak komponujemy zestaw nawozów aby stosunek azotu do potasu wynosił 1:1,5. Jeżeli nawóz zawiera 12% azotu to potasu powinno być około 18%. Oczywiście nawóz powinien zawierać również i fosfor. Jeżeli dokarmiamy nasze rośliny każdego dnia to stężenie takiego nawozu w wodzie powinno wynosić około 0,1-0,15 %. Natomiast jeżeli dokarmianie przeprowadzamy 2-4 razy w czasie całej produkcji rozsady stężenie podnosimy do 0,3-0,4%. Oczywiście ilość nawozów zawsze powinniśmy dopasować do wyglądu roślin.

W czasie produkcji rozsady rośliny pomidorów powinny być kilkakrotnie opryskane preparatami przeciwko chorobom grzybowymi bakteryjnym. Ze względu na to, że zaraza ziemniaka w tunelach foliowych w tym czasie występuje niezmiernie rzadko można do oprysków używać preparatów typu Gwarant 500 S.C. w stężeniu 0,3% i Funguran czy Miedzian też w stężeniu 0,3%. Ponieważ rozsada jest podlewana przynajmniej raz dziennie zalecam również do cieczy roboczej dodawać 0,1-0,15% preparatu Protector, aby środki ochrony roślin nie zostały zbyt szybko zmyte z roślin. Jeżeli jest duże zagrożenie zarazą ziemniaka należy zamiast Gwarantu użyć Ridomilu Gold.

W obiektach ogrzewanych zwykle nie występuje zagrożenie choronbami. Duże zagrożenie zwłaszcza chorobami bakteryjnymi czy też zgorzelą siewek występuje w obiektach nie ogrzewanych. Zwłaszcza tam gdzie oby uniknąć zniszczenia rozsady przykrywa się ją włókniną. Włóknina zwykle podczas zdejmowania z roślin jest wilgotna i w razie jakiego kolwiek źródła chorób bakteryjnych doskonale je roznosi po całym rozsadniku.

W czasie produkcji rozsady można by rośliny podlewać roztworem preparatu Polyversum, który wpływa na bardzo dobry rozwój systemu korzeniowego, ale ze względu na częste stosowanie preparatów grzybo i bakteriobójczych jest to utrudnione. Zamiast niego można używać do podlewania rozsady pomidorów preparatu Resistim według zaleceń producenta.