Borówka amerykańska ma specyficzne wymagania glebowo-klimatyczne. Zawdzięcza to, jak się wydaje, pochodzeniu „rodziców” współcześnie uprawianych odmian. Wiemy doskonale, że krzewy borówek wymagają: gleb lekkich, próchnicznych, kwaśnych i ciepłych. W okresie wegetacji borówka wykazuje duże zapotrzebowanie na wodę, ale dla prawidłowego wzrostu i plonowania krzewów bardzo istotna jest jednak stała umiarkowana wilgotność gleby.

Wiemy, że zalanie systemu korzeniowego krzewów, szczególnie w okresie pełni wegetacji, na okres dłuższy niż 24 godziny może doprowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń systemu korzeniowego i zamierania roślin. Kolejnymi ważnymi parametrami gleby, na której uprawiamy borówki są jej temperatura w okresie wegetacji i odczyn gleby. Literatura podaje, że rośliny te rosną najlepiej na glebach ciepłych, których temperatura w okresie wegetacji wynosi około 18-21 °C, a optymalny odczyn zamyka się w wartościach 3,8 – 4,8.
Z uwagi na opisane wymagania założenie i prowadzenie plantacji borówek amerykańskich to spore wyzwanie agrotechniczne, organizacyjne i ekonomiczne. Wymagające odpowiedniego przygotowania stanowiska, budowy infrastruktury (np. nawadnianie, siatki), wiedzy oraz sporych nakładów finansowych. Wyzwanie to podejmuje coraz większa liczba plantatorów i jak widać z powodzeniem, bo Polska staje się liczącym się nie tylko w Europie producentem owoców borówki.

Specyficzne wymagania krzewów borówki oraz coraz silniej zarysowujące się zmiany klimatyczne: długie fale upałów, susze, gwałtowne opady zainspirowały nas do sprawdzenia przydatności naszych dwóch nowych rozwiązań, preparatów: SLICK oraz NURSPRAY HC w produkcji owoców borówki amerykańskiej. Doświadczenia prowadzone były w sezonach 2023 i 2024 w Karczmiskach przez Pana Doktora Pawła Krawca. SLICK badany był na plantacji produkcyjnej odmiany Duke a NURSPRAY HC na dwóch odmianach borówki: Cargo i Calypso. Przebieg doświadczeń oraz uzyskane wyniki dwuletnich badań wskazują na potwierdzoną przydatność SLICK i NURSPRAY HC w uprawie i agrotechnice borówki amerykańskiej, skłaniają nas także do zaprojektowania i kontynuacji tych doświadczeń w kolejnych latach.

NURSPRAY HC – właściwości produktu

NURSPRAY HC zawiera w swoim składzie opatentowaną cząsteczkę sygnałową oligomery kwasu hydroksycynamonowego. Ta cząsteczka sygnałowa jest elementem naturalnie występującym w ścianach komórkowych roślin. Wspomniana ściana komórkowa to nie tylko fizyczna bariera pełniąca funkcję strukturalną i ochronną, to także miejsce odbierania różnorodnych sygnałów ze środowiska, w tym także o wystąpieniu czynników stresowych.

Po zastosowaniu na rośliny NURSPRAY HC:

• uruchamia procesy obronne w roślinach
• indukuje regenerację roślin po ustąpieniu stresu
• aktywizuje fotosyntezę nawet w warunkach stresu

Dzięki efektowi pamięci stresu, NURSPRAY HC działa około 30 dni od zastosowania.

Tuż po zastosowaniu preparatu dochodzi do:

• uruchomienia wielu genów odpowiedzialnych za reakcję roślin na stres
• aktywacji systemów pozwalających zachować równowagę oksydoredukcyjną
• zwiększenia ilość osmoprotektantów i przeciwutleniaczy

Po kilku dniach od zastosowania pobudzony metabolizm roślin wraca do stanu wyjściowego, ale dzięki pamięci stresu jest przygotowany na ewentualny, nadchodzący stres. W chwili, gdy rośliny faktycznie zostaną poddane stresowi suszy, wysokiej temperatury czy też stresowi nadmiernego promieniowania słonecznego, ich reakcja jest zdecydowanie szybsza i silniejsza. Rośliny traktowane NURSPRAY HC lepiej znoszą stres, szybciej wychodzą ze stresu i szybciej się regenerują po ustąpieniu warunków stresowych.

Działanie HURSPRAY HC jest typowym działanie zapobiegawczym – przygotowującym metabolizm roślin do walki ze stresami środowiskowymi.

NURSPRAY HC to wyjątkowy stymulator zaprojektowany tak, aby:

• efektywnie przygotować rośliny na nadejście stresów
• efektywnie wspierać rośliny w walce ze stresami, głównie stresem wodnym i stresem wysokiej temperatury
• efektywnie regenerować rośliny po ustąpieniu stresów

NURSPRAY HC – w doświadczeniach 2023 i 2024. W sezonie 2023, doświadczono prowadzono na dwóch odmianach borówki amerykańskiej Cargo i Calypso. Poletka kontrolne i poletka gdzie stosowano stymulator odporności NURSPRAY HC obejmowały powierzchnie po 0,05 ha. W sezonie 2023 NURSPRAY HC został zastosowany: w dawce 0,2 l/ha w terminach: biały pąk – 29.05., pełnia kwitnienia – 13.06.

W doświadczeniu badany był szereg parametrów, między innymi:

1. Plonowanie borówki odmian Cargo i Calypso w 2023 r. w Karczmiskach.

Wniosek: w przypadku oby odmian stwierdzono korzystny wpływ zastosowania NURSPRAY HC na plonowanie. Wzrost plonu został zrealizowany głównie poprzez zwiększenie masy pojedynczego, w mniejszym stopniu na wzrost plonowania miała wpływ liczba zawiązanych owoców.

2. Jakość owoców borówki odmiany ‘Calypso’ i ‘Cargo’ w 2023 r. w Karczmiskach.

Wniosek: zastosowanie NURSPRAY HC w sezonie 2023 nie miało istotnego wpływu na parametry jakościowe owoców. Zawartość ekstraktu, twardość owoców nie różniły się istotnie od badanych parametrów w kontroli.

3. Ocena parametrów wzrostowych roślin odmiany ‘Calypso’ i ‘Cargo” w 2023 r. w Karczmiskach.

Wniosek: stwierdzono, że zastosowanie NURSPRAY HC w sezonie 2023 w przypadku obu odmian miało istotny wpływ na SPAD, podobnie w przypadku masy pąkostanu na odmianie Calypso. W przypadku pozostałych badanych parametrów: długość pędu jednorocznego i liczba pąkostanów na 1 cm pędu wyniki po zastosowaniu NURSPRAY HC nie różniły się istostnie od kontroli.

W sezonie 2024, doświadczenie prowadzono na tych samych roślinach, co w sezonie 2023. Poletka kontrolne i poletka gdzie stosowano stymulator odporności NURSPRAY HC obejmowały powierzchnie po 0,05 ha. W sezonie 2024 NURSPRAY HC został zastosowany: w dawce 0,2 l/ha w terminach: BBCH 55 widoczne pierwsze pąki kwiatowe (zbite grono) obok rozwiniętych liści – 13.04., BBCH 70 początek rozwoju owoców – 25.05., po zbiorach owoców – 26.08. Sezon 2024 charakteryzował się radykalnie innym przebiegiem warunków atmosferycznych, włączając w to wystąpienie w trakcie kwitnienia borówki przymrozków i okresowych okresów suszy i wysokich temperatur.

Warunki meteorologiczne w Karczmiskach w 2024r. na tle średnich wieloletnich dla Lubelszczyzny.

Z przytoczonych danych wyraźnie wynika, iż sezon 2024 odbiegał wyraźnie od średniej w zakresie średniej dobowej temperatury miesiąca, na którą składa się najniższa i najwyższa dobowa temperatura.

1. Plonowanie borówki odmiany ‘Calypso’ i ’Cargo’ w 2024 r. w Karczmiskach.

Wniosek: zastosowanie NURSPRAY HC, w warunkach atmosferycznych panujących w sezonie 2024 wpłynęło bardzo wyraźnie na plonowanie borówki – niezależnie od odmiany. Wzrost plonowania roślin traktowanych w stosunku do kontroli wyniósł ponad 40%. Wzrost plonowania był wyraźnie spowodowany utrzymaniem na traktowanych NURSPRAY HC krzewach znacząco większej liczby owoców niż na kontroli. Wyniki plonowania w doświadczeniu potwierdzają charakter i specyfikę działania produktu: działanie typowo zapobiegawcze, silna stymulacja w roślinie mechanizmów odporności roślin na stres wysokiej temperatury oraz stres wodny.

2. Jakość owoców borówki odmiany ‘Calypso’ w 2024 r. w Karczmiskach.

Wniosek: w sezonie 2024 stwierdzono wyraźny wpływ stymulatora odporności NURSPRAY HC na zawartość ekstraktu w owocach borówki. Wzrost zawartości ekstraktu po zastosowaniu NURSPRAY HC następował niezależnie od badanej odmiany. Wzrost zawartości ekstraktu w owocach roślin traktowanych NURSPRAY HC jest efektem utrzymania przez traktowane rośliny poziomu fotosyntezy mimo niesprzyjających jej przebiegowi warunków atmosferycznych.

3. Ocena wzrostu roślin odmiany ‘Calypso’ w 2024 r. w Karczmiskach.

Wniosek: zastosowanie NURSPRAY HC nie miało wpływu na parametry wzrostowe roślin borówki, wyniki pomiarów: SPAD, długości pędów jednorocznych były podobne jak na kontroli. Uzyskane wyniki potwierdzają charakter działania produktu NURSPRAY HC jest kwalifikowany, jako stymulator odporności, nie zaś jako stymulator wzrostu. Działanie NURSPRAY HC przejawia się w warunkach zaistnienia warunków stresowych dla roślin.

Wnioski końcowe:

Dwuletnie badania, prowadzone w sezonach 2023 i 2024 wyraźnie wskazują na:

• zastosowanie NURSPRAYH HC w borówce, niezależnie od przebiegu warunków atmosferycznych w sezonie wegetacji prowadzi do:
  • wzrostu plonowania, realizowanego poprzez: większą liczbę utrzymanych przez krzewy jagód lub/i większą masę pojedynczej jagody, działanie produktu w tym zakresie jest związane jest z przebiegiem warunków atmosferycznych np. wystąpieniem przymrozków
  • NURSPRAY HC chroni aparat fotosyntetyczny przed skutkami wpływy głównie wysokich temperatur i silnego promieniowania słonecznego, działanie to potwierdza notowany wzrost SPAD i/lub wzrost zawartości ekstraktu w owocach
  • efekty działania NURSPRAY HC, jako zapobiegawczego stymulatora odporności na stresy środowiskowe należy rozpatrywać w kontekście faktycznego lub spodziewanego przebiegu warunków atmosferycznych: wysokich temperatur, wysokiego promieniowania słonecznego (przegrzanie roślin), stresu wodnego, warunków niesprzyjających fotosyntezie.