Komunikat dla Grupy Truskawkowej

Nr X z dnia 27 kwietnia 2016

Lustracje na obecność roztoczy w uprawie truskawki

Jednymi z najgroźniejszych szkodników występujących w uprawie truskawki są roztocza, do których należą przędziorek chmielowiec i roztocz truskawkowiec. Są to gatunki notowane na plantacjach przez cały sezon wegetacyjny, co wynika z ich cyklu życiowego. Oba gatunki występują w kilku pokoleniach rocznie, w zależności od warunków atmosferycznych.

Wyższe temperatury, które wystąpiły w pierwszej połowie kwietnia wpłynęły na uaktywnienie przędziorków, jednak obecnie panujące niskie temperatury oraz przygruntowe przymrozki i opady atmosferyczne spowodowały spowolnienie tempa ich rozwoju. Na roślinach obserwować można już młode osobniki o charakterystycznym wyglądzie oraz jaja (fot. 3). Zwykle masowe żerowanie przędziorków obserwowane jest w okresie kwitnienia.

W porównaniu do przędziorków znacznie trudniej jest zaobserwować osobniki roztocza truskawkowca (fot. 4). Wynika to przede wszystkim z jego niewielkich rozmiarów ciała, (ok. 0,2 mm) jak również nie zawsze typowych objawów żerowania. Roztocze żerują w zwiniętych liściach truskawki. Powodowane uszkodzenia widoczne są na najmłodszych listkach, w postaci  pomarszczonych i jaśniejszych blaszek liściowych z krótkimi ogonkami. Objawy te jednak widoczne są przy dużej liczebności szkodnika. Końcowym efektem żerowania roztocza truskawkowca jest skarłowacenie rośliny i zniszczenie kwiatów. Zawiązane owoce są drobne, słabo wybarwione i kwaśne.

Fot. 1. Lustracje na obecność szkodliwych roztoczy najlepiej przeprowadzać przy pomocy binokularu.

Należy podkreślić, że w aktualnym okresie sezonu wegetacyjnego typowe objawy żerowania obu gatunków roztoczy nie są jeszcze dobrze widoczne. Bardzo ważne jest przeprowadzenie systematycznych lustracji. Pomogą nam one w odpowiednim czasie przeprowadzić zabiegi zwalczające nie dopuszczając do nadmiernego rozmnożenia się szkodników. Lustracje na obecność przędziorka chmielowca przeprowadza się co 10-14 dni przeglądając dolną stronę liści, zwracając uwagę na przestrzenie między nerwami głównie w okolicy ogonków liściowych. Należy pobierać cztery próby po 50 liści (po jednym liściu z rośliny) i za pomocą lupy określić liczbę żerujących przędziorków. Zwalczanie przeprowadzamy, gdy zaobserwujemy 2 osobniki na jednym listku liścia złożonego.

Lustracje pod kątem obecności roztocza truskawkowca należy przeprowadzać z taką samą częstotliwością jak w przypadku przędziorka, pobierając z roślin cztery próby po 10-25 najmłodszych liści. Próg zagrożenia wynosi 1 osobnik obecny na jednym listku liścia złożonego. Identyfikacja i określenie liczebności roztocza truskawkowca jest bardzo trudne i wymaga użycia binokularu. Szkodnik ten jest najczęściej przenoszony na plantacje wraz z sadzonkami, występuje zazwyczaj na starszych 3-4 letnich plantacjach.  

Fot.2 Zimujące samice przędziorka chmielowca na dolnej stronie liścia są widoczne gołym okiem.

Ze względu na różnice w podatności odmian truskawek na szkodliwe roztocze lustracje należy prowadzić oddzielnie dla każdej z odmian.  Wykonując zabiegi zwalczające należy dokładnie pokryć cieczą użytkowa dolne strony liści (w przypadku obecności przędziorków) lub najmłodsze licie (w przypadku występowania roztocza truskawkowca).

Fot. 3. Przędziorek oraz jaja na dolnej stronie liści (fot. E. Górska-Drabik).

Fot. 4. Przędziorek chmielowiec i osobniki roztocza truskawkowca  (Fot. K. Golan).

Zwalczanie przędziorków:

• Ortus 05 SC w dawce 1,5 – 2 l na ha: zwalczający stadia ruchome, do zastosowania po zaobserwowaniu wystąpienia szkodnika (raz w sezonie). Do roztworu zaleca się dodać adiuwant Spur w dawce 0,1-0,2 l na ha, który pomaga w lepszym rozprzestrzenianiu się cieczy roboczej na roślinach.
• Envidor 240 EC w dawce 0,4 l na ha, preparat powoduje iż samice przędziorków nie mogą się rozmnażać. Preparat o działaniu kontaktowym na roślinie działa powierzchniowo. Zabieg wykonywać jeden raz w sezonie, nie wolno preparatu stosować w okresie kwitnienia. Zalecana ilość wody na jeden hektar plantacji to 500-750 litów. 
• Acaramik 018 EC w dawce 1,2 l na ha: preparat zawiera substancje aktywną która głównie zwalcza formy ruchome przędziorków. Zabieg wykonywać jeden raz w sezonie, nie wolno preparatu stosować w okresie kwitnienia. Do roztworu zaleca się dodać adiuwant Spur w dawce 0,1-0,2 l na ha, który pomaga w lepszym rozprzestrzenianiu się cieczy roboczej na roślinach.
• Grot 18 EC w dawce dla jednorazowego zastosowania: 1,2 l/ha.
• Nissorun Strong 250 SC w dawce ka dla jednorazowego zastosowania: 0,4 l/ha.

Zwalczanie roztocza truskawkowca:

• Ortus 05SC, w dawce 2 l na ha plus adiuwant np. Spur w dawce 0,1-0,2 l na ha.

Dr hab. Katarzyna Golan, dr hab. Edyta Górska-Drabik

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie